The object of research, development or design (in Russian) : Месторождение Акбакай

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақбақай кенорны

Aim of work (in Russian) : Пространственная локализация участка с высоким уровнем провалоопасности, находящегося в зоне влияния в зоне влияния процессов разрушения внутри МГП

Aim of work (in Kazakh) : ТЖМ ішіндегі бұзылу процестерінің әсер ету аймағындағы әсер ету аймағында орналасқан опырылу деңгейі жоғары учаскені кеңістіктік оқшаулау

Методы исследования (на русском) : Для решения задач проекта используются экспериментальные, и описательные типы исследований, математическое моделирование, корреляционный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Жоба есептерін шешу үшін эксперименттік және сипаттамалық зерттеу түрлері, математикалық модельдеу, корреляциялық талдау қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан новый метод зонного районирования земной поверхности месторождения по уровню провалоопасности на основе критерия, учитывающего структурную ослабленность МГП. Исследовано влияние изменения НДС и геоэнергии горного массива на развитие деформационных процессов внутри и на поверхности месторождения. Это позволяет повысить точность определения границ зон высокой степени провалоопасности на 25 и более процентов. По результатам опубликован доклад в сборнике международной научно-практической конференции. Подана одно заявление на патент Казахстанского бюро. Разработан метод локализации очагов разрушений в массиве горных пород при подземной разработке полезных ископаемых по пеленгу на источник сейсмоакустической эмиссии, сопровождающей процесс, путем определения пеленга на очаг разрушения в массиве горных пород (МГП). Результатом является повышение точности определения координат очагов разрушения в МГП на 20 и более процентов относительно известных. На способ практической реализации метода подано заявление на патент Казахстанского бюро. Одна статья принята к публикации журналом Сардар, входящим в базу ККСОН.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тау жыныстары массивіндегі (ТЖМ) құрылымдық әлсіреуін ескеретін критерий негізінде кен орнының жер бетінің опырылу деңгейі бойынша аймақтарға бөлудің жаңа әдісі әзірленді. Кен орнының ішіндегі және бетіндегі деформациялық процестердің дамуына КДК-мен тау жыныстары массивінің геоэнергиясының өзгеруінің әсері зерттелді. Бұл опырылу деңгейі жоғары аймақтардың шекараларын анықтау дәлдігін 25 пайызға немесе одан да көп арттыруға мүмкіндік береді. Нәтижесі халықаралық ғылыми-практикалық конференция жинағында баяндама ретінде жарияланды. Қазақстандық патенттік бюроға бір өтініш берілді. Пайдалы қазбаларды жерасты игеру кезінде тау жыныстары массивіндегі қирау ошақтарын оқшаулау әдісі ТЖМ жойылу ошағына арналған мойынтіректі анықтау арқылы процеспен бірге жүретін сейсмоакустикалық эмиссия көзіне Пеленг бойынша әзірленді. Нәтижесінде ТЖМ-дағы бұзылу ошақтарының координаттарын анықтау дәлдігі салыстырмалы түрде белгілі әдістерден 20 пайызға немесе одан да көп артады. Әдісті іс жүзінде іске асыру тәсіліне қазақстандық патенттік бюроға өтініш берілді. Бір мақала ККСОН базасына кіретін Сардар журналына жариялауға қабылдады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Совершенствование прогноза провалоопасности и принятые превентивные меры позволят избежать экономических потерь, связанных с ликвидацией последствий катастрофических явлений. Повышение полноты извлечения полезных ископаемых на проблемных участках также определяет экономическую эффективность результатов работы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Опырылу болжамын жетілдіру және қабылданған алдын алу шаралары апатты құбылыстардың салдарын жоюға байланысты экономикалық шығындардың алдын алуға мүмкіндік береді. Проблемалық учаскелерде пайдалы қазбалардытолық игеруді арттыру жұмыстары нәтижелерінің экономикалық тиімділігін де анықтайды.

Level of implementation (in Russian) : В стадии опытно-промышленных испытаний.

Level of implementation (in Kazakh) : Тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар сатысында.

Efficiency (in Russian) : Полнота извлечение полезных ископаемых на участках с тенденцией провалоопасности при обеспечении промышленной и экологической безопасностью

Efficiency (in Kazakh) : Өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезінде сәтсіздікке ұшырау үрдісі бар учаскелерде пайдалы қазбаларды алудың толықтығы

Field of application (in Russian) : Разработанный в проекте комплексный подход к прогнозу рисков, связанных с провалоопасностью, и инновационные методы для его реализаций будут востребованы при проектировании, строительстве и эксплуатации подземных и наземных объектов различного предназначения (месторождения полезных ископаемых, метрополитены, железнодорожные и автомобильные тоннели, магистральные газонефтепроводы, объекты городской инфраструктуры).

Field of application (in Kazakh) : Жобада әзірленген сәтсіздікке байланысты тәуекелдерді болжаудың кешенді тәсілі және оны іске асырудың инновациялық әдістері әртүрлі мақсаттағы жерасты және жер үсті объектілерін (пайдалы қазбалар кен орындары, метрополитендер, теміржол және автомобиль тоннельдері, магистральдық газ-мұнай құбырлары, қалалық инфрақұрылым объектілері) жобалау, салу және пайдалану кезінде сұранысқа ие болады.