The object of research, development or design (in Russian) : Подземное скважинное выщелачивание (ПСВ) урана. Урановый рудник «Семизбай» ТОО «Семизбай-U»

The object of research, development or design (in Kazakh) : Уранды жерасты ұңғымаларын шаймалау (ISL) . «Семізбай» уран кеніші «Семізбай- У » ЖШС

Aim of work (in Russian) : Исследование потенциала ресурсов и технологических решений извлечения золота, редкоземельных элементов и металлов платиновой группы при ПСВ урана на основе использования сорбционной технологии и технологии основанных на аналоге канальных экстракторов.

Aim of work (in Kazakh) : Сорбциялық технологияны және аналогты каналды экстракторлар технологиясын қолдану негізінде уранның ХТҚ кезінде алтынды, сирек жер элементтерін және платина тобындағы металдарды алудың ресурстары мен технологиялық шешімдерінің әлеуетін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Физико-химические методы и инструментальные методы основанные на применении аналитического оборудования: рН метры, измеритель редокс потенциал раствора, химический анализ содержания металлов в растворе и другие показатели. Для определения содержания металлов используется ренгенфлоуресцентный анализ (РФА анализ). Для фиксации результатов анализа используется фотоаппаратура. Проведение экспериментов по извлечению редкоземельных и благородных металлов из технологического растворов уранового рудника на ионообменных смолах, цеолите и активированном угле

Методы исследования (на казахском) : РН - метрлерді, ерітіндінің тотығу-тотықсыздану потенциалын, ерітінділердегі металл құрамын талдау және басқа көрсеткіштерді өлшеуге арналған аналитикалық аппаратураны қолдануға негізделген физика-химиялық әдістер мен аспаптық әдістер . Металлдың құрамын анықтау үшін рентгендік флуоресценттік талдау (XRF талдау) қолданылады. Талдау нәтижелерін жазу үшін фотоаппаратура қолданылады. Ион алмастырғыш шайырларды, цеолитті және белсендірілген көмірді пайдалана отырып, уран кенішінің технологиялық ерітінділерінен сирек жер және асыл металдарды алу бойынша тәжірибелер жүргізу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены исследования извлечения благородных и редкоземельных металлов из продуктивных растворов и маточников сорбции на стенде из колонок сорбции и канального экстрактора. Проведен анализ сорбентов и обработка данных сорбируемости попутных металлов на четырех видах ионнобменных смол и цеолите: металлы платиновой группы, золото и редкоземельные металлы. Новизна полученных результатов заключается в установлении показателей извлечения попутных металлов при подземном скважинном выщелачивании урана из продуктивных растворов и маточников сорбции. Изучение закономерности извлечения попутных металлов на инновационных установках – канальных экстракторах отличающихся высокой скоростью протока раствора и возможностью применения их в горизонтальном положении. Исследования представляют перспективны для повышения эффективности подземного скважинного выщелачивания на урановом руднике за счет повторного вовлечения в эксплуатацию законсервированных скважин для добычи сопутствующих металлов. Принята одна статья к публикации на конференции SGEM Extended Scientific Sessions "Green Science for Green Life", Vienna, Austria

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Асыл және сирек жер металдарын өнімді ерітінділерден және сорбциялық аналық ерітінділерден сорбциялық колонналардан және каналды экстрактордан стендте алу бойынша зерттеулер жүргізілді. Сорбенттерді талдау және ион алмастырғыш шайырлар мен цеолиттің төрт түрі бойынша ілеспе металдардың сорбциясы туралы мәліметтерді өңдеу жүргізілді: платина тобындағы металдар, алтын және сирек жер металдары. Алынған нәтижелердің жаңалығы өнімді ерітінділерден және сорбциялық аналық ерітінділерден уранды жерасты ұңғымасынан шаймалау кезінде ілеспе металдарды алу көрсеткіштерін белгілеуде. Инновациялық қондырғыларды – ерітінді ағынының жоғары жылдамдығымен және оларды көлденең күйде орнату мүмкіндігімен сипатталатын каналды экстракторларды қолдану арқылы ілеспе металдарды алу заңдылықтарын зерттеу. Зерттеулер ілеспе металдарды алу үшін көбелекті ұңғымаларды қайта тарту арқылы уран кен орындарында жерасты ұңғымаларын шаймалаудың тиімділігін арттыру үшін перспективалы болып табылады . Қабылданды бір мақала Кімге басылымдар қосулы конференциялар S.G.E.M. «Жасыл өмір үшін жасыл ғылым» кеңейтілген ғылыми сессиялары, Вена, Австрия

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для исследования использован переносной стенд состоящий из 6 колонок сорбции размером 50 см и диаметром 4,5 см снабженный перильстатическими насосами каждый и канальный экстрактор с протоком раствора в 80 раз выше чем колонка сорбция аналогичного диаметра. Для исследуемого обьекта произведена оценка извлечения сопутствующих металлов из продуктивного раствора и маточника сорбции уранового рудника.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу үшін өлшемі 50 см және диаметрі 4,5 см 6 сорбциялық бағандардан тұратын портативті стенд пайдаланылды, олардың әрқайсысы перилстатикалық сорғылармен және ерітіндінің сорбциялық бағанынан 80 есе жоғары ағыны бар каналды экстрактормен жабдықталған. бірдей диаметрі. Зерттелетін объект үшін уран кенішінің өнімді ерітіндісінен және сорбциялық аналық ерітіндіден ілеспе металдардың алынуына баға берілді.

Level of implementation (in Russian) : Проведены испытания по извлечению попутных металлов из продуктивного раствора и маточников сорбции уранового рудника в цеху переработки продуктивного раствора (ЦППР) рудника «Семизбай»

Level of implementation (in Kazakh) : Семізбай кенішінің өнімді ерітінді өңдеу цехында уран кенішінің өнімді ерітіндісінен және сорбциялық аналық ерітінділерден ілеспе металдарды алу бойынша сынақтар жүргізілді.

Efficiency (in Russian) : Исследуемые ионообменные смолы позволяют извлекать попутные металлы из растворов: редкоземельные металлы. Сравнительный анализ показал что цеолит более эффективен чем использованные смолы.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттелетін ион алмастырғыш шайырлар ерітінділерден ілеспе металдарды: сирек жер металдарын алуға мүмкіндік береді. Салыстырмалы талдау цеолиттің қолданылған шайырларға қарағанда тиімдірек екенін көрсетті .

Field of application (in Russian) : Урановые месторождения использующие подземное скважинное выщелачивание урана. Извлечение попутных металлов из законсервированных скважин. Общее количество законсервированных скважин достигает 70 % от общего количества пробуренных скважин на урановых рудниках Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Жер асты ұңғымаларын шаймалау арқылы уран кен орындары . Көбелектелген ұңғымалардан ілеспе металдарды алу. Мольді ұңғымалардың жалпы саны Қазақстанның уран кеніштерінде бұрғыланған ұңғымалардың жалпы санының 70% жетеді.