The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются полимерные пленки и композиционные материалы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – полимерлі пленкалар және композиттік материалдар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является радиационно-термическая модификация, изучение новых эффектов в возвратной деформации в и в ее скорости в в зависимости от времени при различных статических напряжениях в композитных материалах, облученных до различных доз. Изучение свойств и структуры модифицированных материалов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – радиациялық-термиялық модификация, әр түрлі дозаларға сәулеленген композиттік материалдардағы әртүрлі статикалық кернеулер кезінде уақытқа байланысты қайтару деформациясының в және оның жылдамдығының жаңа әсерлерін зерттеу. Модификацияланған материалдардың қасиеттері мен құрылымын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : 1. Радиационно-термическая технология модификации материалов и экспериментальные исследования на электронном ускорителе ЭЛУ-6. 2. Разработанная система измерения тока пучка электронов; 3. Изготовленная система охлаждения; 4. Определения энергии пучка электронов: по кривой поглощения электронов, проходящих через стопку поглотителя; 5. Стандартные и оригинальные наши методы изучения структуры: а) просвечивающий электронный микроскоп для изучения дефектов структуры композита, строение границ зерен на уровне нм с высоким разрешением; б) высокоразрешающий атомно-силовой микроскоп «Certus Optic U»; г) высокоразрешающий оптический микроскоп Leica DM 6000M; д) Рамановский спектрометр; 6. Каскадно-вероятностный метод расчета пространственных структур, радиационных дефектов; 8. Метод Кумахова-Комарова и программа Srim – для расчета распределения имплантированных ионов и вакансий по глубине и изучение диффузионных процессов; 9. Экспериментальная пресс-установка для получения композита методом порошковой металлургии; 10. Модифицированная разрывная машина для исследования механических свойств для различных доз электронного и ионного облучения.

Методы исследования (на казахском) : 1. Материалды модификациялаудың радиациялық-термиялық технологиясы және ELU-6 электронды үдеткішінде эксперименттік зерттеулер. 2. Электрондық сәулелік токты өлшеудің әзірленген жүйесі; 3. Өндірілген салқындату жүйесі; 4. Электрондық сәуленің энергиясын анықтау: абсорберлік десте арқылы өтетін электрондардың жұтылу қисығынан; 5. Құрылымды зерттеудің стандартты және түпнұсқа әдістері: а) композиттің құрылымындағы ақауларды, нм деңгейіндегі дән шекараларының құрылымын жоғары ажыратымдылықпен зерттеуге арналған трансмиссиялық электронды микроскоп; б) «Certus Optic U» ажыратымдылығы жоғары атомдық күштік микроскоп; г) Leica DM 6000M ажыратымдылығы жоғары оптикалық микроскоп; д) Раман спектрометрі; 6. Кеңістіктік құрылымдарды, радиациялық ақауларды есептеудің каскадты-ықтималдық әдісі; 8. Кумахов-Комаров әдісі және Srim бағдарламасы – имплантацияланған иондар мен бос орындардың таралуын тереңдетіп есептеу және диффузиялық процестерді зерттеу үшін; 9. Ұнтақты металлургия әдісімен композит өндіруге арналған тәжірибелік пресс қондырғысы; 10. Электрондық және иондық сәулеленудің әртүрлі дозалары үшін механикалық қасиеттерін зерттеуге арналған модификацияланған созылу сынау машинасы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты и новизна: Разработан и проведен анализ моделей необлученных и облученных материалов и их выбор. Разработана технология получения образцов с заданными параметрами (композиты на основе полимеров и конструкционных материалов: полиэтилен, политетрафторэтилен, полиэфирная смола, титан, цирконий, молибден). Выполнены пробные эксперименты и проведена их корректировка. Разработана технология радиационной модификации образцов политетрафторэтилена, полиэтилена различных геометрических размеров (+ электроны, +ионы). Проведена отработка режимов обработки (интенсивность, доза, температура, нагрузка). Созданы модели по зависимости деформации от температуры при различных статических напряжениях и дозах облучения. Получены, накоплены и исследованы новые экспериментальные данные возвратной (в) деформации и ее скорости от приложенного напряжения (s) и температуры (Т). Проведено описание формулами экспериментальные данные. Новизна данных исследований состоит в получении принципиально новых результатов возвратной деформации, скорости возвратной деформации и аномальных эффектов в облученных системах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер мен жаңалығы: Сәулеленбеген және сәулеленбеген материалдардың үлгілері әзірленіп, талданады және таңдалады. Белгіленген параметрлері бар үлгілерді алу технологиясы әзірленеді (полимерлер мен құрылымдық материалдар негізіндегі композиттер: полиэтилен, политетрафторэтилен, полиэфирлі шайыр, титан, цирконий, молибден). Сынақ эксперименттері орындалады және түзетіледі. Политетрафторэтилен, әртүрлі геометриялық өлшемдегі полиэтилен үлгілерін радиациялық модификациялау технологиясы жасалады (+ электрондар, + иондар). Өңдеу режимдері (қарқындылық, доза, температура, жүктеме) реттеледі. Әртүрлі статикалық кернеулер мен сәулелену дозаларында деформацияның температураға тәуелділігінің моделдері жасалады. Қайталанатын (в ) деформация және оның жылдамдығының түсірілген кернеу (s) мен температурадан (T) тәуелділігі жайлы жаңа тәжірибелік мәліметтер алынады, жинақталады және зерттеледі. Тәжірибе мәліметтері формулалар арқылы сипатталады. Бұл зерттеулердің жаңалығы сәулеленген жүйелердегі қайтару деформациясының, қайтару деформациясының жылдамдығының және аномальды әсерлердің принципті жаңа нәтижелерін алудан тұрады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны методики получения и облучения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сәулеленуді алу және алу әдістері жасалды

Level of implementation (in Russian) : Высокая

Level of implementation (in Kazakh) : Жоғары

Efficiency (in Russian) : Улучшение качества выпускаемой продукции. Предлагаемые технологии имеют большие преимущества по сравнению с другими.

Efficiency (in Kazakh) : Өнімнің сапасын жақсарту. Ұсынылған технологиялар басқаларға қарағанда үлкен артықшылықтарға ие.

Field of application (in Russian) : Область применения: Промышленные предприятия, научно исследовательские институты.

Field of application (in Kazakh) : Өнеркәсіптік кәсіпорындар, ғылыми-зерттеу институттары.