Inventory number IRN Number of state registration
0323РК00070 AP14870245-KC-23 0122РК00248
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 7
International publications: 3 Publications Web of science: 1 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 27812193 AP14870245
Name of work
Лингвокультурологические коды в «Дивани хикмат» Ахмеда Ясави
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Сарекенова Қарлығаш Құрманғалиқызы
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

"Диуани Хикмет" Ходжи Ахмеда Ясави

Қожа Ахмет Ясауидың «Диуани хикметі»

Формирование лингвистической системы семантического, когнитивного, дискурсивного, прагматического изучения языка произведений Ясави указывает на теоретический, практический путь пропаганды исторической реликвии, анализирует текст в соответствии с требованиями нового времени. Цель проекта – с помощью этого произведения реализовать духовные ценности общества и раскрыть культурный код в языковых единицах, в которых собрана ценная информация.

Ясауи шығармаларының тілін семантикалық, когнитивтік, дискурстық, прагматикалық тұрғыдан зерттеудің жаңа лингвистикалық жүйесін қалыптастыру тарихи жәдігерді насихаттаудың теориялық, практикалық жолын нұсқайды, мәтінді жаңа заман талаптарына сай танып, талдайды. Сондықтан жоба мақсаты – осы шығарма арқылы қоғамның рухани құндылықтарын танытуды іс жүзіне асырып, ондағы құнды ақпарат жиналған тілдік бірліктердегі мәдени кодты ашу.

В ходе реализации проекта приоритет отдается сравнительно-историческим и сравнительно-описательным методам лингвистического исследования, применяются методы научного анализа: сортировка, систематизация, обобщение, группировка и др.

Жобаны жүзеге асыру барысында лингвистикалық зерттеудің салыстырмалы-тарихи және салыстырмалы-сипаттамалы әдістеріне басымдылық беріліп, ғылыми талдаудың сұрыптау, жүйелеу, жинақтау, топтастыру және т.б. амал-тәсілдері қолданылады.

По результатам проекта опубликовано 1 (одна) статья в рецензируемом научном издании, имеющем 57 (пятьдесят семь) процентилей по CiteScore в базе Scopus, данная статья также зарегистрирована в базе Web of Science, опубликовано 4 (четыре) статьи в рецензируемом отечественном издании, рекомендованном КОКСОН МНВО РК, сделано 4 (четыре) доклада на международных конференциях, в том числе в сборнике опубликовано 2 статьи, а сборник материалов 2 конференций еще не опубликован. Подготовлен сайт «"Хикметы" Ясави». «Хикметы» Ясави анализируются, группируются, классифицируются по стилистическим особенностям. На семантическом уровне «Хикметов» Ясави выявлены Языково-культурологические коды, определяющие прагматическую функцию и культурную функцию паремиологических структур, прецендентных феноменов, сравнений, афоризмов, размышлений, философских размышлений, содержательных текстов. С когнитивным анализом «Хикметов» Ясави в когнитивном аспекте рассматривались номинативное поле, когнитивная модель выявленных концептов; обобщены научные труды в области гуманитарных наук, относящиеся к труду Ахмета Ясави «Дивани хикмет».

Жоба нәтижелері бойынша Scopus базасындағы CiteScore бойынша 57 (елу жеті) процентильге ие рецензияланатын ғылыми басылымда 1 (бір) мақала жарияланды, бұл мақала Web of Science базасына да тіркелді, ҚР ҒЖБМ ҒЖБССҚК ұсынған рецензияланатын отандық басылымда 4 (төрт) мақала жарияланады, Халықаралық конференцияларда 4 (төрт) баяндама жасалды, оның ішінде конференция материалдарының жинағында 2 мақала жарияланды, және 2 конференция материалдарының жинағы әлі жарияланған жоқ. «Ясауи "Хикметтері"» атты сайт дайындалды. Ясауи «Хикметтері» стильдік ерекшеліктері бойынша талданады, топтастырылады, жіктеледі. Ясауи «Хикметтерінің» семантикалық деңгейінде паремиологиялық құрылымдардың, преценденттік феномендердің, теңеулердің, афоризмдердің, ой оралымдарының, философиялық толғаныстардың, мағыналы мәтіндердің прагматикалық қызметі мен мәдени функциясын анықтап, тілдік-мәдени кодтар анықталды. Ясауи «Хикметтеріне» когнитивтік талдау жасай отырып, анықталған концептілердің номинативті өрісі, когнитивтік моделі танымдық аспектіде қарастырылды; Ахмет Ясауидың «Диуани хикмет» еңбегіне қатысты гуманитарлық ғылымдар саласындағы ғылыми еңбектерді жинақталды.

-----

------

Результаты, полученные от проекта, внесут значительный вклад в развитие гуманитарной науки. Лингвистические факты текста способствуют комплексному изучению гуманитарных наук.

Жобадан алынған нәтижелер гуманитарлық ғылымының дамуына елеулі үлес қосады. Мәтіннің тілдік фактілері гуманитарлық ғылым салаларын интеграциялап зерттеуге ықпал етеді.

Полученные в ходе проекта результаты могут служить эффективным познавательно-методическим пособием по использованию памятников тюркской письменности как средства воспитания патриотизма (в школе, в армии), как средства формирования духовных ценностей.

Жобадан алынатын нәтижелер Түркі жазба ескерткіштерін тәрбие құралы ретінде, патриотизмге баулудың (мектептерде, әскер қатарында), рухани құндылықтарды қалыптастырудың құралы ретінде пайдалану үшін тиімді танымдық-әдістемелік нұсқаулар қызметін атқара алады.

Продукция проекта (монография, учебное пособие, научные статьи и т.д.) может эффективно использоваться студентами, магистрантами и докторантами факультетов и кафедр вузов, готовящих к специальностям гуманитарного направления.

Жоба өнімдері (монография, оқу құралы, ғылыми мақалалар, т.б.) жоғары оқу орындарының гуманитарлық бағыттағы мамандыққа даярлайтын факультеттері мен кафедраларының студенттері, магистранттары мен докторанттарының тиімді пайдалануына болады.

UDC indices
821.512.1
International classifier codes
16.21.51;
Key words in Russian
Лингвистика; Дивани хикмат; лингвокультурологический код; языковые особенности; лингвокультурология; текст;
Key words in Kazakh
лингвистика; Диуани Хикмет; тілдік-мәдени код; тілдік ерекшеліктер; лингвомәдениеттану; мәтін;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Сарекенова Қарлығаш Құрманғалиқызы Кандидат филологических наук / қауымдастырылған профессор