The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования послужили популяции уток коллекционного стада ТОО «Бишкульская птицефабрика» (БПТФ) северного региона Казахстана, Кызылжарского района, а. Бесколь; популяции уток в ФХ «Qaz Astana» Шортандинского района Акмолинской области, поселок Дамса, полученные в ходе селекционной работы с популяцией уток коллекционного стада в ТОО «БПТФ»; популяции уток в НАО «ЗКАТУ» Западно-Казахстанской области (отцовская линия А1; материнская линия А2 и кросс Ансар).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары Қазақстанның солтүстік өңірі, Қызылжар ауданы «Бишкөл құс фабрикасы» ЖШС (БПТФ) коллекциялық табын үйректерінің популяциясы, Ақмола облысы Шортанды ауданы «Qaz Astana» ФҚ үйректер популяциясы, "БПТФ" ЖШС коллекциялық табын үйректерінің популяциясымен селекциялық жұмыс барысында алынған; Батыс Қазақстан облысының «БҚАТУ» КеАҚ үйректерінің популяциясы (әке желісі А1; аналық желі А2 және Кросс Ансар).

Aim of work (in Russian) : Разработка технологий и методологии эффективного управления селекционным процессом в птицеводстве на основе достижений биотехнологии и современных зоотехнических, информационно-статистических методов селекции.

Aim of work (in Kazakh) : Биотехнологияның жетістіктері және селекцияның заманауи зоотехникалық, ақпараттық-статистикалық әдістері негізінде Құс шаруашылығындағы селекциялық процесті тиімді басқарудың технологиялары мен әдістемесін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В ходе исследований были использованы экспериментальный, статистический и зоотехнические методы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында эксперименттік, статистикалық және зоотехникалық әдістер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате проведенных исследований получены следующие научные данные: Показатели продуктивности кросса «Бишкульская цветная»: яйценоскость на несушку за 40 нед. цикла - 201,5 шт.; выход инкубационных яиц – 97,2 %; сохранность взрослой птицы – 96,8 %; вывод молодняка – 80,3 %; выход утят на несушку – 157,2 гол.; сохранность утят за период 0-7 недель – 97,4 %; живая масса утят в 7 недель - 3,35 кг. Создано стадо, создаваемого двухлинейного кросса «Ансар» с пониженным содержанием жира в тушке, высокой скоростью прироста живой массы молодняка в возрасте 7 недель - 3,249 кг, при затратах корма на 1 кг прироста живой массы 2,8 кг, с выходом утят от родительской пары за 40 недель продуктивности на уровне 142 головы. Созданные линии уток кросса «Ансар» отцовская А1 и материнская А2 характеризуются специфическими наследственно-закрепленны¬ми признаками продуктивности: живая масса 7 недель селезни - 3586,1 г; несушки - 3200,9; расход корма на 1 гол.в период 1-7 недель - 6,86 кг; яйценоскость на несушку за 40 недель биологического цикла - 143 шт.; оплодотворенность яиц, 89,2 %; выводимость яиц, 90,4%; сохранность утят (1-7 недель), 96,4 %.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде мынадай ғылыми деректер алынды: «Бішкөл түрлі түсті» кроссының өнімділік көрсеткіштері: 40 апта ішінде жұмыртқа салуға арналған жұмыртқа өндірісі. цикл - 201,5 дана; инкубациялық жұмыртқалардың шығымы-97,2 %; ересек құстың сақталуы – 96,8 %; жас жануарлардың шығуы – 80,3%; үйректердің қабатқа шығуы – 157,2 бас.; үйректердің 0-7 апта ішінде сақталуы-97,4 %; үйректердің 7 аптадағы тірі салмағы-3,35 кг. Қаңқадағы май мөлшері аз, 7 апталық жас малдың тірі салмағының жоғары өсу қарқыны - 3,249 кг, 1 кг тірі салмақтың өсуіне Жем шығындары 2,8 кг, үйректер ата-аналық жұптан 40 апта ішінде өнімділігі 142 бас деңгейінде шыға отырып, екі сызықты "Аңсар" кресті құрылды. «Ансар» кросс үйректерінің құрылған сызықтары әке А1 және аналық А2 өнімділіктің ерекше тұқым қуалайтын белгілерімен сипатталады: 7 аптаның тірі салмағы-3586,1 г; қабаттар-3200,9; 1 басқа арналған жем тұтыну.1-7 апта аралығында - 6,86 кг; биологиялық циклдің 40 аптасында жұмыртқа салуға арналған жұмыртқа өндірісі-143 дана; жұмыртқалардың ұрықтануы, 89,2 %; жұмыртқалардың шығарылуы, 90,4%; үйректердің сақталуы (1-7 апта), 96,4 %.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создано стадо, создаваемого двухлинейного кросса «Ансар» с пониженным содержанием жира в тушке, высокой скоростью прироста живой массы молодняка в возрасте 7 недель - 3,249 кг, при затратах корма на 1 кг прироста живой массы 2,8 кг, с выходом утят от родительской пары за 40 недель продуктивности на уровне 142 головы. Созданные линии уток кросса «Ансар» отцовская А1 и материнская А2 характеризуются специфическими наследственно-закрепленны¬ми признаками продуктивности: живая масса 7 недель селезни - 3586,1 г; несушки - 3200,9; расход корма на 1 гол. в период 1-7 недель - 6,86 кг; яйценоскость на несушку за 40 недель биологического цикла - 143 шт.; оплодотворенность яиц, 89,2 %; выводимость яиц, 90,4%; сохранность утят (1-7 недель), 96,4 %.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қаңқадағы май мөлшері аз, 7 апталық жас малдың тірі салмағының жоғары өсу қарқыны - 3,249 кг, 1 кг тірі салмақтың өсуіне Жем шығындары 2,8 кг, үйректер ата-аналық жұптан 40 апта ішінде өнімділігі 142 бас деңгейінде шыға отырып, екі сызықты "Аңсар" кресті құрылды. "Ансар" кросс үйректерінің құрылған сызықтары әке А1 және аналық А2 өнімділіктің ерекше тұқым қуалайтын белгілерімен сипатталады: 7 аптаның тірі салмағы-3586,1 г; қабаттар-3200,9; 1 басқа арналған жем тұтыну. 1-7 апта кезеңінде-6,86 кг; биологиялық циклдің 40 аптасында бір қабатқа жұмыртқа өндіру-143 дана; жұмыртқалардың ұрықтануы, 89,2 %; жұмыртқалардың шығарылуы, 90,4%; үйректердің сақталуы (1-7 апта), 96,4 %.

Level of implementation (in Russian) : В зоне Северного Казахстана разработана комплексная селекционная программа для создания новых линий водоплавающей птицы, с изучением продуктивных показателей птицы, морфологического, биохимического анализов и инкубационных показателей яиц, а так же качества тушек, полученных от разных кроссов.

Level of implementation (in Kazakh) : Солтүстік Қазақстан аймағында құстардың өнімділік көрсеткіштерін, жұмыртқалардың морфологиялық, биохимиялық талдаулары мен инкубациялық көрсеткіштерін, сондай-ақ әртүрлі кресттерден алынған ұшалардың сапасын зерделей отырып, суда жүзетін құстардың жаңа желілерін құру үшін кешенді селекциялық бағдарлама әзірленді.

Efficiency (in Russian) : Себестоимость прироста живой массы уменьшается от 34,81 тенге до 28,62 тенге в различных опытных группах. Опытные группы демонстрируют более эффективное использование кормов, так как имеют меньший расход кормов на 1 кг прироста живой массы. Себестоимость прироста живой массы уменьшается в опытных группах, что может свидетельствовать о более эффективной и экономичной системе производства.

Efficiency (in Kazakh) : Тірі салмақ өсімінің өзіндік құны әртүрлі тәжірибелік топтарда 34,81 теңгеден 28,62 теңгеге дейін азаяды. Тәжірибелі топтар жемді тиімдірек пайдалануды көрсетеді, өйткені олар тірі салмақтың 1 кг өсуіне аз жем тұтынады. Тірі массаның өсу құны тәжірибелі топтарда азаяды, бұл тиімдірек және үнемді өндіріс жүйесін көрсетуі мүмкін.

Field of application (in Russian) : Птицеводство, утководство.

Field of application (in Kazakh) : Құс шаруашылығы, үйрек шаруашылығы.