The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются сорта сладкого картофеля (Ipomoea batatas L.).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары тәтті картоп (Ipomoea batatas L.) сорттары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Произвести отбор лучших сортов сладкого картофеля по урожайности и биохимическому составу клубней и на их основе создать устойчивые к абиотическим стрессам цисгенные растения путём подавления гена пролин-дегидрогеназы и отработать научно обоснованные агротехнические приемы для эффективного выращивания сладкого картофеля в Алматинской области Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Түйнектердің өнімділігі мен биохимиялық құрамы бойынша тәтті картоптың үздік сорттарын іріктеу және олардың негізінде пролин-дегидрогеназа генін басу арқылы абиотикалық стресске төзімді цисгенді өсімдіктерді құру және Қазақстанның Алматы облысында тәтті картопты тиімді өсіру үшін ғылыми негізделген агротехникалық әдістерді пысықтау.

Методы исследования (на русском) : В работе применены методы культуры клеток и тканей, генетической инженерии и агротехнологии.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста клетка мен тіндердің өсіру, генетикалық инженерия және агротехнология әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Была расширена коллекция сладкого картофеля для полевых испытаний и отбора наилучших сортов для генетической трансформации новые коллекционные образцы были введены в культуру in vitro. 2. Была получена генетическая конструкция для подавления гена пролин дегидрогеназы. 3. Определен оптимальный срок посадки рассады (начало июня), оптимальная плотность посадки рассады (30 см.), покрытие гребней черной пленкой дает наилучший результат. На основании анализа полученных урожайных данных определена оптимальная агротехника эффективного выращивания сладкого картофеля в Алматинской области Казахстана. 4. Проведены работы по проведению отбора наилучших коллекционных образцов сладкого картофеля. 5. Получены цисгенных растений сладкого картофеля. 6. Проведены испытания в лабораторных условиях растения батата, несущих в геноме участок ДНК, кодирующий дцРНК к консервативной области гена пролин-дегидрогеназы (ProDH).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Негізгі нәтижелер: 1. Далалық сынақтар мен генетикалық трансформация үшін ең жақсы сорттарды таңдау үшін тәтті картоп коллекциясы кеңейтілді in vitro мәдениетке жаңа коллекциялық үлгілер енгізілді. 2. Пролин дегидрогеназа генін басу үшін генетикалық құрылымдар құрастырылды. 3. Көшеттерді отырғызудың оңтайлы мерзімі анықталды (маусым айының басында) көшеттерді отырғызудың оңтайлы тығыздығы (30 см.), жоталарды қара пленкамен жабу жақсы нәтиже береді. Алынған өнімді талдау негізінде Қазақстанның Алматы облысында тәтті картопты тиімді өсірудің оңтайлы агротехникасы айқындалды. 4. Тәтті картоптың үздік коллекциялық үлгілерін іріктеу жұмыстары жүргізілді. 5. Алынған цисгенді тәтті картоп өсімдіктері. 6. Пролин-дегидрогеназа (ProDH) генінің консервативті аймағына етРНҚ кодтайтын ДНҚ бөлігін геномда тасымалдайтын тәтті картоп өсімдігінің зертханалық жағдайында сынақтар жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Не предусмотрены

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Не предусмотрены

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты будут опубликованы в высокорейтинговых зарубежных и Казахстанских журналах и могут быть использованы для обучения студентов. Отобранные наилучшие образцы коллекции, а так же предложенные агротехнические приёмы могут быть использованы для возделывания данной культуры в Алматинской области.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелер жоғары рейтингті шетелдік және қазақстандық журналдарда жарияланады және ЖОО студенттерін оқыту үшін пайдаланылуы мүмкін. Іріктелген ең жақсы коллекция үлгілері, сондай-ақ ұсынылған агротехникалық тәсілдер Алматы облысында осы дақылды өсіру үшін пайдаланылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Биология и биотехнология растений. Целевыми потребителями будут фермерские и крестьянские хозяйства, селекционные НИИ, ОПХ, СХОС, ВУЗы в основной промышленной зоне садоводства РК.

Field of application (in Kazakh) : өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы. Мақсатты тұтынушылар ҚР бау-бақша шаруашылығының негізгі өнеркәсіптік аймағындағы фермерлік және шаруа қожалықтары, селекциялық ҒЗИ, ТӨШ, АШТС, ЖОО болады.