The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования – пространственные и временные изменения PM2.5, PM10, тяжелых металлов, ионов, органического (ОС) и элементарного (ЕС) углерода, ЛОС и ПАУ; вклад различных источников загрязнения в концентрацию PM2.5.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері – PM2.5, PM10, ауыр металдар, иондар, органикалық (OC) және элементтік (EC) көміртегі, ҰОҚ және ПАК-дегі кеңістіктік және уақыттық өзгерістер; PM2.5 концентрациясына әртүрлі ластау көздерінің үлесі.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – разработка научно-обоснованной программы по улучшению качества воздуха в городах Астана и Алматы с использованием современных методов исследования и инструментов моделирования.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – заманауи зерттеу әдістері мен модельдеу құралдарын пайдалана отырып, Астана және Алматы қалаларының ауасының сапасын жақсартудың ғылыми негізделген бағдарламасын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – гравиметрия, масс-спектрометрия с индуктивно связанной плазмой, ионная хроматография, термический/оптический анализатор ОС/ЕС, хромато-масс-спектрометрметрия, модели PMF, HYSPLIT, WRF-AERMOD, GEMM и методология VSL.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – гравиметрия, индуктивті байланысқан плазмалық масс-спектрометрия, иондық хроматография, термиялық/оптикалық OC/EC анализаторы, хроматографиялық масс-спектрометрия, PMF, HYSPLIT, WRF-AERMOD, GEMM модельдері және VSL әдістемесі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты и новизна – осуществлен анализ загрязнителей воздуха, определены концентрации PM2.5, ЛОС, тяжелых металлов, ионов, ОС, ЕС, ПАУ и оценены их сезонные изменения в течение года. Впервые получены научно-обоснованные данные о вкладе источников загрязнения в концентрации PM2.5 в воздухе в городах Алматы и Астана путем химического анализа состава PM2.5 и модели PMF. Проведена оценка преждевременной смертности и экономического ущерба от загрязнения воздуха PM2.5. Предложены целевые индикаторы и научно-обоснованная программа улучшения качества воздуха.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер мен жаңашылдығы – ауаны ластаушы заттардың талдауы жүргізіліп, РМ2,5, ҰОҚ, ауыр металдар, иондар, ОС, ЕС, ПАК концентрациясы анықталып, олардың жыл бойына маусымдық өзгерістері бағаланды. Алғаш рет РМ2.5 құрамын химиялық талдау және PMF моделі арқылы Алматы және Астана қалаларының ауасындағы PM2,5 концентрациясына ластану көздерінің үлесі туралы ғылыми негізделген деректер алынды. PM2.5 ауаның ластануынан мезгілсіз өлім-жітім мен экономикалық шығынды бағалау жүргізілді. Атмосфералық ауаның сапасын жақсартудың мақсатты индикаторлары мен ғылыми негізделген бағдарламасы ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели – программа по улучшению качества воздуха для использования государственными органами для снижения заболеваемости, затрат на здравоохранение, смертности населения и уменьшение экономического ущерба из-за загрязнения воздуха.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивті және техникалық-экономикалық көрсеткіштер – аурушаңдықты, денсаулық сақтау шығындарын, өлім-жітімді азайту және атмосфералық ауаның ластануынан болатын экономикалық зиянды азайту үшін мемлекеттік органдардың пайдалануы үшін ауаның сапасын жақсарту бағдарламасы болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – программа улучшения качества воздуха предназначена для использования государственными органами и распространена среди лиц, принимающих решения и населения.

Level of implementation (in Kazakh) : Іске асыру дәрежесі – ауа сапасын жақсарту бағдарламасы мемлекеттік органдардың пайдалануына арналған және шешім қабылдаушылар мен жұртшылыққа таратылды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность – научно-обоснованные данные и программа для стратегий улучшения качества воздуха городов Казахстана.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділік – дәлелді деректер мен Қазақстан қалаларындағы ауа сапасын жақсарту стратегияларына арналған бағдарлама.

Field of application (in Russian) : Область применения – программа для уполномоченных государственных органов для принятий стратегий по улучшению качества воздуха в городах Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аясы – уәкілетті мемлекеттік органдардың Қазақстан қалаларының ауасының сапасын жақсарту бойынша стратегияларды қабылдау бағдарламасы.