The object of research, development or design (in Russian) : Сокральные места Сыра, легенды, литературные наследия акынов-импровизаторов Сыра

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сыр өңірінің киелі жерлері, аңыз әңгімелер, Сыр өңiрi ақын-жырауларының әдеби мұралары

Aim of work (in Russian) : Изучить литературно-познавательные особенности сакральных мест землиСыра на основе художественного мышления. Пересмотреть ранее не изученное наследие в истории казахского народа, дать ему научную оценку и представить вкачестве национального кода. Проанализировать познавательно-фольклорные сборники, в которых имеются сведения о сакральных местах землиСыра, определить их роль в освещении проблем ислама ивразвитии нашей национальной литературы.

Aim of work (in Kazakh) : Сыр еліндегі киелі орындардың әдеби-танымдық ерекшеліктерін көркемдік ойлау негізінде айқындай түсу мәнінде зерделеу. Қазақ тарихындағы ақтаңдақ мұраларды қайта қарап, ғылыми тұрғыда баға беріп, ұлттық кодымыз ретінде таныту. Сыр өңірінің киелі орындарына қатысты танымдық-фольклор жинақтарына талдау жүргізіп, ұлттық әдебиетіміздегі ислам діні мәселелерінің әдеби дамудағы маңызды орнын айқындау.

Методы исследования (на русском) : 1.В целях реализации научного проекта созданы ссылки на использованную научную литературу, архивные материалы, публикации в периодических изданиях, интернет-сайты; использованы методы статистического, сравнительно-исторического анализа. 2. Материалы из личного архивного, рукописного фонда с разрешения владельцев рукописей используются в научном исследовании; используются методы текстологического, аналитического анализа, сбора. 3. При изучении сакральных мест, связанных с ними легенд, влияния ислама на литературу используются методы исторической систематизации, литературного анализа, сравнения.

Методы исследования (на казахском) : 1. Ғылыми жобаны жүзеге асыру мақсатында пайдаланылған ғылыми әдебиеттерге, мұрағаттық материалдарға, мерзімді басылымдардағы жарияланымдарға, интернет сайттарға сілтемелер жасалып, статистикалық, салыстырмалы-тарихи талдау әдістері қолданылады. 2. Жеке тұлғалардың архив қорынан, қолжазба қорынан алынатын материалдар қолжазба иесінің рұқсатымен ғылыми зерттеу жұмысына пайдаланылып, текстологиялық талдау, аналатитикалық талдау, жинақтау әдістері пайдаланылады. 3. Киелі жерлер, оған қатысты туған аңыздар, ислам дінінің әдебиеттегі ықпалын зерттеу барысында тарихи жүйелеу, әдеби талдау, салыстыру әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучено духовное наследие поэтов- акынов, в котором выражаются их религиозно-просветительские мысли, являющиеся едиными для исламского мировоззрения сказителей земли Сыра. Произведения обобщены с точки зрения дидактико-просветительского характера и проблем религиозного мышления, систематизированы с точки зрения вопросов жанровой, тематической, литературной традиции. Проведена работа по дифференциации, анализу художественных, стилистических особенностей произведений на религиозную тематику. Сделаны выводы об историко-политическом и исламском влиянии на культурно-географический пояс сакральных мест. В целях повышения доступности информации о значимых сакральных местах подготовлена карта QR-КОД. В зависимости от особенностей регионов (районов) Кызылординской области обобщен и систематизирован групповой, краевой познавательный материал, разработаны научные обоснования. В результате проделанной работы опубликована 1 (одна) статья в научном издании, рекомендованном ККСОН, издан литературно-познавательный буклет «Сыр өңіріндегі қасиетті орындар» (Сакральные места земли Сыра) с приложением карты сакральных мест.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сыр сүлейлерінің исламдық дүниетанымын байланыстыратын діни ағартушылық ой-санаға қатысты шығармалар жазған ақын-шайырлардың рухани мұрасы зерделеніп, дидактикалық-ағартушылық сипат, діни ой-сана мәселелері аясында шығармаларын жинақтау, жанрлық, тақырыптық, әдеби дәстүр мәселелерін жүйелеу, дін тақырыбындағы шығармаларының көркемдігін, стильдік ерекшеліктерін саралау, талдау жұмыстары жасалынды. Өңірдегі қасиетті жерлердің мәдени-географиялық белдеуіндегі тарихи саяси және исламдық әсер, ықпалына байламдар жасалды. Маңызы бар киелі жерлер жайлы ақпараттардың қолжетімділігін арттыру мақсатында QR-КОД картасы дайындалды. Қызылорда облысының аймақтар (аудандар) ерекшеліктеріне қарай топтық, өлкелік танымдық материалдар жинақталып, жүйеленіп, ғылыми негіздемелері жасалынды. Атқарылған жұмыстар нәтижесінде БҒССҚК ұсынған ғылыми басылымдарда 1 (бір) мақала жарияланды және киелі жерлер картасы қоса енгізілген «Сыр өңіріндегі қасиетті орындар» аталатын әдеби-танымдық буклет жарыққа шықты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : В целях выявления религиозно-просветительских идей в произведениях поэтов региона Сыра магистрантами образовательной программы7М01724-подготовка педагогов казахского языка и литературы подготовлены и защищены диссертации «Молдахмет Дабылұлы – Сыр сүлейлері дәстүрін жалғастырушы» (Молдахмет Дабылулы - продолжатель традиций сказителей земли Сыра), «Сейтжан Бекшентайұлы шығармаларының поэтикасы» (Поэтика произведений Сейтжана Бекшентайулы). Для обучающихся, исследователей, краеведов и для широкого круга читателей составлен литературно-познавательный буклет, посвященный истории, культуре, литературе региона, к которому прилагается карта сакральных мест земли Сыра.

Level of implementation (in Kazakh) : 7М01724-Қазақ тілі мен әдебиеті педагогтарын даярлау білім беру бағдарламасының магистранттарына Сыр өңірінің ақындары шығармаларындағы діни-ағартушылықты айқындауда «Молдахмет Дабылұлы – Сыр сүлейлері дәстүрін жалғастырушы», «Сейтжан Бекшентайұлы шығармаларының поэтикасы» тақырыптарында магистрлік диссертация қорғалды. Сыр өңірінің тарихы, мәдениеті мен әдебиетіне қатысты білімалушыларға, зерттеушілерге, өлкетанушыларға т.б. жалпы оқырмандарға арналған Сыр өңіріндегі киелі жерлер картасы енгізілген әдеби-танымдық буклет жасалды.

Efficiency (in Russian) : Изучение произведений поэтов региона Сыра раскрывает их религиозно-просветительские мысли, дидактический характер, художественно-стилевые особенности, связанные с исламским мировоззрением, обращенным к общечеловеческим ценностям. Выявляется созвучие поэзии казахских акынов национальному и мировому развитию. Определены сакральные места региона, их религиоведческий характер рассматривается на национальном уровне. Научно обоснованы исторические, религиозные и филологические взгляды на культурно-географический пояс сакральных мест, определено влияние на него историко-политических событий, устоявшихся понятий и суждений. Результаты работы могут дополнить теоретические, практические исследования в области литературоведения, истории, культурологии, краеведения по исследуемым вопросам.

Efficiency (in Kazakh) : Сыр өңірі ақын-жыраулары шығармаларын зерттеу арқылы адамдық құндылықтарға үндейтін исламдық дүниетаныммен байланысты діни-ағартушылық ой-сана, дидактикалық сипаты, көркемдік-стильдік ерекшеліктері айқындала түседі. Қазақ ақындық поэзиясының ұлттық және әлемдік дамумен үндесетін болмысы айқындалады. Өңірдегі қасиетті киелі орындар анықталып, олардың дінтанушылық сипаты ұлттық ұстаным деңгейінде қарастырылады. Киелі орындардың мәдени-географиялық орналасу белдеуі, оған тарихи-саяси оқиғалардың ықпалы, қалыптасқан ұғым-пайымдар жөнінде тарихи, діни және филологиялық көзқарастар ғылыми негізделеді. Жұмыс нәтижелері әдебиеттану, тарих, мәдениеттану, өлкетанудың осы мәселелерге қатысты теориялық, практикалық зерттеулерін толықтыра алады.

Field of application (in Russian) : Литературоведение

Field of application (in Kazakh) : Әдебиеттану