The object of research, development or design (in Russian) : Образцы окружающей среды, бактериофаги, виром.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қоршаған орта үлгілері, бактериофагтар, виром.

Aim of work (in Russian) : Изучение биоразнообразия вирусов Каспийского моря и зависимости качественного и количественного состава вирома от экорегиона Каспийского моря.

Aim of work (in Kazakh) : Каспий теңізіндегі вирустардың биоалуантүрлілігін және вирустың сапалық және сандық құрамының Каспий теңізінің экологиялық аймағына тәуелділігін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Экологические, вирусологические и молекулярно-биологические

Методы исследования (на казахском) : Экологиялық, вирусологиялық және молекулалық биологиялық

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые проведено сравнительное исследование 18 виромов, полученных из проб воды Северного и Центрального Каспия, и определено генетическое разнообразие ДНК-вирусов. В результате биоинформатической обработки было установлено, что количество вирусных последовательностей варьировало от 1,1% до 47,4%. Таксономическая классификация выявленных вирусных последовательностей установила их принадлежность к 17 вирусным семействам, 1 роду (Marseillevirus) и 1 группе вирусов (Haloviruses), поражающие архей. Анализ состава автохтонных вирусов выявил до 888 виротипов в северокаспийских и до 718 виротипов в обрацах центрального Каспия. При этом доминирующее количество виротипов относилось к бактериофагам. Фаги Puniceispirillum phage HMO-2011, Pelagibacter phage HTVC010P, Dinoroseobacter phage vB_DshS-R5C, Synechococcus phage S-CBS3, Cellulophaga phage phi38:1, Synechococcus phage ACG-2014f, Prochlorococcus phage P-TIM68 имели наибольшую представленность в исследуемых образцах обоих регионов Каспийского моря. В результате сравнительного изучения состава доминирующих аллохтонных вирусов были идентифицированы последовательности четырех семейств: Herpesviridae, Alloherpesviridae, Adenoviridae и Papillomaviridae. В процентном соотношении данные семейства преобладали в северном экорегионе, по сравнению с центральным. Доминирующим из идентифицированных семейств являлось семейство Herpesviridae.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет Солтүстік және Орталық Каспий теңізінің су үлгілерінен алынған 18 вирусқа салыстырмалы зерттеу жүргізіліп, ДНҚ вирустарының генетикалық әртүрлілігі анықталды. Биоинформатиканы өңдеу нәтижесінде вирустық тізбектердің саны 1,1%-дан 47,4%-ға дейін өзгеретіні анықталды. Анықталған вирустық тізбектердің таксономиялық жіктелуі олардың архейге әсер ететін 17 вирустық отбасына, 1 тұқымға (Marseillevirus) және 1 вирустар тобына (Haloviruses) жататындығын анықтады. Автохтонды вирустардың құрамын талдау Солтүстік Каспийде 888-ге дейін және Орталық Каспий үлгілерінде 718-ге дейін виротиптерді анықтады. Бұл жағдайда виротиптердің басым саны бактериофагтар болды. Puniceispirillum phage HMO-2011, Pelagibacter phage HTVC010P, Dinoroseobacter phage vB_DshS-R5C, Synechococcus phage S-CBS3, Cellulophaga phage phi38:1, Synechococcus phage ACG-2014F, Prochlorococcus phage P-TIM68 фагтар Каспий теңізінің екі аймағының да зерттелген үлгілерінде ең көп ұсынылған. Доминантты аллохтонды вирустардың құрамын салыстырмалы зерттеу нәтижесінде төрт отбасының тізбегі анықталды: Herpesviridae, Alloherpesviridae, Adenoviridae және Papillomaviridae. Пайыздық қатынаста бұл отбасылар орталық экорегионмен салыстырғанда Солтүстік экорегионда басым болды. Анықталған отбасылардың басым бөлігі Herpesviridae тұқымдасы болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Методом метагеномного анализа было проведено изучение биоразнообразия вирусов 18 образцов Каспийского моря и зависимости качественного и количественного состава вирома от экорегиона Каспийского моря. В ходе данной работы из проб Каспийского моря был выделен бактериофаг, обладающий широким спектром литической активности в отношении патогенных штаммов E. coli. По резуьтатам было опубликовано 6 работ, 2 работы из них в высокорейтинговых журналах базы данных Scopus и Web of Science.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Метагеномдық талдау әдісімен Каспий теңізінің 18 үлгісіндегі вирустардың биоалуантүрлілігін және вирустың сапалық және сандық құрамының Каспий теңізінің экорегионына байланысты тәуелділігін зерттеу жүргізілді. Осы жұмыс барысында Каспий теңізінің сынамаларынан E. coli патогендік штамдарына қатысты литикалық белсенділіктің кең спектрі бар бактериофаг бөлінді. Нәтижелері бойынша 6 жұмыс жарияланды, оның 2 жұмысы Scopus және Web of Science деректер базасының жоғары рейтингті журналдарында жарияланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Связана с мониторингом вирусного разнообразия водных экосистем , и возможным использованием бактериофагов в качестве новой системы биоиндикации экологического состояния водоёмов.

Field of application (in Kazakh) : Су экожүйелерінің вирустық әртүрлілігін бақылаумен және су объектілерінің экологиялық жағдайын биоиндикациялаудың жаңа жүйесі ретінде бактериофагтарды қолдану мүмкіндігімен байланысты.