The object of research, development or design (in Russian) : Стали феррито-мартенситного класса (ЭП-450, G-91, ODS-стали).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Феррит-мартенсит сыныпты болаттар (ЭП-450, G-91, ODS-болаттар).

Aim of work (in Russian) : Исследование радиационной деградации микроструктуры, механических и коррозионных свойств конструкционных феррито-мартенситных сталей, подвергнутых нейтронному и ионному облучению, для установления механизмов потери пластичности.

Aim of work (in Kazakh) : Пластикалық қасиеттердің жоғалу механизмдерін анықтау мақсатында нейтрондық және иондық сәулеленуге ұшыратылған құрылымдық ферритті-мартенситті болаттардың микроқұрылымының, механикалық және коррозиялық қасиеттерінің радиациялық нашарлауын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Механические испытания, структурные исследования средствами оптической и электронной микроскопии (ПЭМ, РЭМ), коррозионные испытания, измерения микротвердости, гидростатическое взвешивание.

Методы исследования (на казахском) : Механикалық сынақтар, оптикалық және электронды микроскопия (ЖЭМ, РЭМ) құралдарымен құрылымдық зерттеулер, коррозиялық сынақтар, микроқаттылықты, гидростатикалық өлшеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены новые данные по микроструктуре, механическим и коррозионным свойствам феррито-мартенситной стали ЭП-450 с 13 вес.% Cr, материала шестигранных чехлов ТВС реактора БН-350 с разных отметок по высоте сборок (ТВС C-1 «-375мм», «+375 мм», ТВС C-1 СП «0 мм»). Выявлена зависимость количественных характеристик прочности и пластичности стали ЭП-450 высокодозного облучения от формирующейся под облучением микроструктуры. Выявлены особенности развития питтинговой коррозии в образцах ЭП-450 высокодозного облучения в зависимости от количественного соотношения фаз – феррита и мартенсита. Проведено облучение образцов стали ЭП-450 ионами железа Fe^(+2) до различных флюенсов (8*10^(16) – 3*10^(17) см^(-2)) на ускорителе тяжелых ионов УКП-2-1. Научная новизна проекта заключается в комплексном рассмотрении механизмов НТРО в феррито-мартенситных сталях, облученных высокоэнергетическими частицами (нейтронами, ионами), с акцентом на детальное изучение процессов локализации деформации и коррозионного повреждения сталей.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Құрастыру биіктігі бойынша әртүрлі белгілерден ШН-350 реакторының ЖБҚ алтыбұрышты қаптарының материалы (ТВС C-1 «-375мм», «+375 мм», ТВС C-1 СП «0 мм») – құрамында 13% салмақ Cr бар феррито-мартенситті ЭП-450 болатының микроқұрылымы, механикалық және коррозиялық қасиеттері туралы жаңа мәліметтер алынды. Жоғары дозалы сәулеленудің ЭП-450 болатының беріктігі мен икемділігінің сандық сипаттамаларының сәулелену кезінде пайда болатын микроқұрылымға тәуелділігі анықталды. Жоғары дозалы сәулеленуге ұшыраған ЭП-450 үлгілерінде питингтік коррозияның даму ерекшеліктері фазалардың – феррит пен мартенситтің сандық қатынасына тәуелділігі анықталды. ЭП-450 болат үлгілерін темір Fe ^(+2) иондарымен УКП - 2-1 ауыр иондарды үдеткіште әртүрлі флюенстерге (8*10^(16) – 3*10^(17) см^(-2)) дейін сәулелендіру жүргізілді. Жобаның ғылыми жаңалығы болаттардың деформациясының оқшаулау үрдістерін және коррозиялық зақымдануын егжей-тегжейлі зерттеуге баса назар аудара отырып, жоғары энергиялы бөлшектермен (нейтрондармен, иондармен) сәулеленген феррито-мартенситті болаттардағы НТРО механизмдерін кешенді қарастырудан тұрады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Сформирован раздел элементной базы материаловедческих данных по структуре и физико-механическим свойствам образцов стали ЭП-450 высокодозного облучения на реакторе БН-350 .

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ШН-350 реакторында жоғары дозалы сәулеленуге ұшыраған ЭП-450 болат үлгілерінің құрылымы мен физикалық-механикалық қасиеттері туралы материалтану деректерінің элементтік деректер қорының бөлімі қалыптастырылды.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу қарастырылмаған.

Efficiency (in Russian) : Задачи проекта на 2023 год выполнены полностью.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның 2023 жылға арналған міндеттері толық орындалды.

Field of application (in Russian) : Радиационное материаловедение

Field of application (in Kazakh) : Радиациялық материалтану