The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются теплогидравлические процессы в модельных тепловыделяющих сборках (ТВС) различной конфигурации при проведении внутриреакторных испытаний.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі реакторішілік сынақтарды жүргізу кезінде әртүрлі конфигурациядағы модельдік жылу бөлетін жинақтардағы (ЖБЖ) жылу гидравликалық процестер болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Определение с применением инструментов CFD моделирования параметров модельных тепловыделяющих сборок (ТВС) различной конфигурации, которые являются объектами испытаний в ИГР, направленных на изучение их поведения в условиях моделирования тяжелой аварии энергетического ядерного реактора.

Aim of work (in Kazakh) : CFD модельдеу құралдарын қолдана отырып, энергетикалық ядролық реактордың ауыр апатын модельдеу жағдайында олардың беталысын зерттеуге бағытталған ИГР-дағы сынақ объектілері болып табылатын әртүрлі конфигурациядағы модельдік жылу бөлінетін жинақтардың (ЖБЖ) параметрлерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : – метод Монте-Карло, реализованный в программе MCNP6, для решения задач, связанных с моделированием процесса переноса нейтронов, фотонов и электронов в активной зоне ИГР; – метод конечно-элементного анализа систем, реализованный в вычислительном программном комплексе ANSYS 2021 R1, для численного моделирования теплогидравлических процессов на каждой стадии развития моделируемой аварийной ситуации в модельных ТВС, а также для определения диаграммы мощности в объекте испытаний, обеспечивающей заданную последовательность событий в эксперименте; – верификационный анализ расчетных и экспериментальных данных для подтверждения концепции проекта.

Методы исследования (на казахском) : - MCNP6 бағдарламасында іске асырылған Монте-Карло әдісі ИГР белсенді аймағында нейтрондарды, фотондарды және электрондарды тасымалдау процесін модельдеуге қатысты мәселелерді шешуге арналған; - ANSYS 2021 R1 есептеу бағдарламалық кешенінде іске асырылған жүйелерді шекті-элементтік талдау әдісі, модельдік ЖБЖ-да модельденетін апаттық жағдайдың дамуының әр сатысында жылу гидравликалық процестерді сандық модельдеуге арналған, сондай-ақ эксперименттегі оқиғалардың берілген тізбегін қамтамасыз ететін сынақ объектісіндегі қуат диаграммасын анықтауға арналған; - жоба тұжырымдамасын растау үшін есептік және эксперименттік деректерді верификациялы талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : – проведены обработка и анализ экспериментальных данных для определения нейтронно-физических и теплогидравлических параметров объектов испытаний с ТВС стандартной конфигурации и с ТВС блочной структуры; – разработана нейтронно-физическая модель объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации в составе модели ИГР; – разработана теплогидравлическая модель объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации. Новизна заключается в том, что: - разработанные нейтронно-физическая и теплогидравлическая модели объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации имеют достаточный набор управляемых параметров и обеспечивают возможность моделирования условий эксплуатации ТВС в широком диапазоне изменения их теплогидравлических параметров.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : – стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар және блоктық құрылымдағы ЖБЖ бар сынақ объектілерінің нейтрондық-физикалық және жылу гидравликалық параметрлерін анықтау үшін эксперименттік деректерді өңдеу және талдау жүргізілді; - ИГР моделінің құрамында стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің нейтронды-физикалық моделі әзірленді; – стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің жылу гидравликалық моделі әзірленді. Жаңалық мынада: - стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің әзірленген нейтрондық-физикалық және жылу гидравликалық модельдері басқарылатын параметрлердің жеткілікті жиынтығына ие және олардың жылу гидравликалық параметрлерін өзгертудің кең ауқымында ЖБЖ пайдалану жағдайларын модельдеу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны нейтронно-физическая и теплогидравлическая модели объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации. Приобретено оборудование для повышения вычислительной мощности лаборатории, что благоприятно повлияет на успешную реализацию проекта.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің нейтронды-физикалық және жылу гидравликалық модельдері әзірленді. Зертхананың есептеу қуатын арттыру үшін жабдық сатып алынды, бұл жобаның сәтті іске асырылуына оң әсер етеді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты по обработке и анализу экспериментальных данных дают возможность своевременно перейти к последующим задачам проекта, связанных с верификацией моделей объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации и ТВС блочной структуры. Разработанные нейтронно-физическая и теплогидравлическая модели ТВС стандартной конфигурации подготовлены к проведению дальнейших расчетных исследований по верификации объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации в рамках настоящего проекта.

Level of implementation (in Kazakh) : Эксперименттік деректерді өңдеу және талдау нәтижелері стандартты конфигурациядағы ЖБЖ және блоктық құрылымдағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің модельдерін верификациялауға байланысты жобаның келесі міндеттеріне уақтылы көшуге мүмкіндік береді. Әзірленген стандартты конфигурациядағы ЖБЖ-ның нейтрондық-физикалық және жылу гидравликалық модельдері осы жоба шеңберінде стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісін верификациялау бойынша одан әрі есептік зерттеулер жүргізуге дайындалды.

Efficiency (in Russian) : Созданные нейтронно-физическая и теплогидравлическая модели объекта испытаний с ТВС стандартной конфигурации готовы к проведению дальнейших исследований, согласно календарному плану проекта.

Efficiency (in Kazakh) : Стандартты конфигурациядағы ЖБЖ бар сынақ объектісінің жасалған нейтрондық-физикалық және жылу гидравликалық модельдері жобаның күнтізбелік жоспарына сәйкес одан әрі зерттеулер жүргізуге дайын.

Field of application (in Russian) : Атомная энергетика

Field of application (in Kazakh) : Атом энергетикасы