Inventory number IRN Number of state registration
0323РК01368 AP14869303-KC-23 0122РК00837
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 23524834.8 AP14869303
Name of work
Этнозооархеологическое изучение роли волка и собаки в древней и современной культурах Казахстана
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Картаева Таттигул Ерсайыновна
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Этнозооархеология - междисциплинарная научная область, объединяющая этнологические, археологические и зоологические исследования. В Казахстане фундаментальные научные исследования - это первый проект, примененный в этом направлении.

Этнозоoархеология – этнологиялық, археологиялық және зоологиялық зерттеулерді біріктіретін пәнаралық ғылым саласы. Қазақстанның іргелі ғылыми зерттеулерінде - бұл бағытта қолданылатын тұңғыш жоба.

Основной целью настоящего проекта является научная оценка роли волков и собак в голоценовых и традиционных культурах Казахстана, иллюстрирующая историческую эволюцию и механизмы взаимоотношений человека и волки/собаки, на основе этнографических отчетов, археологических материалов (погребенные собачьи кости, переносные художественные и наскальные изображения) и зооархеологических исследовании, подкрепленных С14, остеологическим анализом и анализом ДНК.

Жобаның негізгі мақсаты этнографиялық деректер, қорымдар мен қоныстардан археологиялық қазбадан табылған қасқыр мен ит сүйектерінің қалдықтары, қолданбалы сәндік өнер туындыларындағы мен жартастағы суреттердің бейнелерін, сондай-ақ 14С остеологиялық және генетикалық талдаулармен бекітілген зооархеологиялық зерттеулерді зерделеу арқылы Қазақстанның голоцен және дәстүрлі мәдениеттеріндегі адамдар және қасқыр мен иттердің өзара қарым-қатынасын зерттеу болып табылады.

Методы исследования будут мультидисциплинарными, с использованием историко-этнографического, зооархеологического, этнофольклорного подходов.

Зерттеу әдістері: тарихи-этнографиялық, зооархеологиялық, этнофольклорлық тәсілдер арқылы пәнаралық болады.

Подготовлены доклады и статьи для республиканских и международных научных журналов. Опубликованы статьи с целью включения результатов проекта в научный оборот путем публикации в зарубежных рецензируемых научных изданиях и изданиях на базе ККСОН. 1 статья в рецензируемом зарубежном научном издании. Tattigül Kartaeva . «Kazakistan'ın Eski ve Modern Kültüründe Kurt ve Köpeğin Rolünün Etnozooarkeolojik Araştırması» adlı temel araştırma projesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi . Yıl 2023, Mart, Cilt: 10 Sayı: 1, 82 – 86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue/76358/1272039 1 статья в журнале, входящем в базу ККСОН. Бейсегулова А., Терекбаева Ж. образ собаки в традиционной культуре и мифологическом познании казахского народа. Вестник КазНУ им. аль-Фараби. Серия истории. Том 110 № 3 (2023): -227-237 бб. https://bulletin-history.kaznu.kz/index.php/1-history/article/view/1751 DOI: https://doi.org/10.26577/JH.2023.v110.i3.020

Республикалық және халықаралық ғылыми журналдарға баяндамалар мен мақалалар дайындалды. Жоба нәтижелерін шетелдік рецензияланған ғылыми және ККСОН базаларындағы басылымдарда жариялау арқылы ғылыми айналымға ендіру мақсатында мақалалар жарияланды. Рецензияланған шетелдік ғылыми басылымда 1 мақала. Tattigül Kartaeva . «Kazakistan'ın Eski ve Modern Kültüründe Kurt ve Köpeğin Rolünün Etnozooarkeolojik Araştırması» adlı temel araştırma projesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi . Yıl 2023, Mart, Cilt: 10 Sayı: 1, 82 – 86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue/76358/1272039 ККСОН базасына енетін журналда 1 мақала. Бейсегулова А., Терекбаева Ж. Қазақ халқының дәстүрлі мәдениеті мен мифологиялық танымындағы иттің бейнесі. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Хабаршысы. Тарих сериясы. Том 110 № 3 (2023): -227-237 бб. https://bulletin-history.kaznu.kz/index.php/1-history/article/view/1751 DOI: https://doi.org/10.26577/JH.2023.v110.i3.020

Исследования проводятся в этнозооархеологическом направлении, то есть на основе этнологических, археологических и зоологических исследований, в комплексном междисциплинарном порядке. Он реализуется как первый проект в этом направлении в фундаментальных научных исследованиях Казахстана.

Зерттеу этнозоoархеологиялық бағытта, яғни этнологиялық, археологиялық және зоологиялық зерттеулер негізінде кешенді пәнаралық тұрғыда жүргізілуде. Қазақстанның іргелі ғылыми зерттеулерінде бұл бағытта тұңғыш жоба ретінде жүзеге асуда.

Не внедрено.

Енгізілген жоқ.

Анализ образцов костей волка и собаки и захоронений, полученных в ходе исследования, продолжается в рамках палеогенетических исследований. Статистика, атрибуция, паспоризация наскальных рисунков, полевые этнографические исследования, теоритические и практические обработки материалов дают первые результаты. Возникает необходимость анализа мировоззрения казахских и тюркских народов связанные с культом собаки и волка на основе новых знаний и новых точки зрении в палеоэтнографическом плане. Исследования проводятся в этнозооархеологическом направлении, то есть на основе этнологических, археологических и зоологических исследований, в комплексном междисциплинарном порядке. Он реализуется как первый проект в этом направлении в фундаментальных научных исследованиях Казахстана.

Зерттеу барысында алынған қасқыр/ит сүйектері үлгілері мен жерлеулердің талдаулары палеогенетикалық зерттеулермен жалғасуда. Жартастағы суреттер статистикасы, атрибуциясы, паспортизациясы, далалық этнографиялық зерттеулер, материалдарды теориялық және практикалық өңдеулер бастапқы нәтижелерін беруде. Қазақ және түркі халықтарының ит және қасқыр культімен байланысты дүниетанымын палеоэтнографиялық тұрғыда жаңа білімдер, жаңа көзқарастар негізінде сараптаудың қажеттілігі туындауда. Зерттеу этнозоoархеологиялық бағытта, яғни этнологиялық, археологиялық және зоологиялық зерттеулер негізінде кешенді пәнаралық тұрғыда жүргізілуде. Қазақстанның іргелі ғылыми зерттеулерінде бұл бағытта тұңғыш жоба ретінде жүзеге асуда.

Целевыми субъектами получения проектного результата являются: факультеты гуманитарных и естественных наук высшего образования; научно-исследовательские учреждения, ориентированные на сельское хозяйство; Ассоциация ООН по сохранению биоразнообразия Казахстана (https://www.acbk.kz /), Комитет лесного хозяйства и дикой природы Министерство экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан; Региональные инспекции лесного хозяйства и защиты животных; Региональные департаменты культуры и Комитеты по охране памятников истории и культуры по всем исследуемым регионам; центральные и региональные музеи, музеи-заповедники, Национальные парки, заповедники.

Жоба нәтижелерін нысаналы тұтынушылар: ЖОО гуманитарлық және жаратылыстану бағытындағы факультеттер; Гуманитарлық және жаратылыстану, ауыл шаруашылығы бағытындағы Ғылыми-зерттеу институттары; БҰҰ Қазақстан биоалуантүрлілікті сақтау Ассосациясы (https://www.acbk.kz/), ҚР Экология, геология және табиғат ресурстары министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар әлемі комитеті; Орман шаруашылығы және жануарларды қорғау аймақтық инспекциялары; барлық өңір бойынша Облыстық Мәдениет департаменттері және Тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау комитеттері; орталық және өңірлік музейлер, қорық музейлер, Ұлттық парктер, Табиғат қорықтары.

UDC indices
39.394
International classifier codes
03.61.00;
Key words in Russian
Волк; Собака; Казахстан; Голоцен; Археология; Этнография; Зооархеология; Генетика;
Key words in Kazakh
Қасқыр; Ит; Қазақстан; Голоцен; Археология; Этнография; Зооархеология; Генетика;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна / профессор
Head of work Картаева Таттигул Ерсайыновна Кандидат исторических наук / Профессор