The object of research, development or design (in Russian) : Продуктивные и верхово-упряжные породы и популяции лошадей Республики Казахстан.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасы жылқыларының өнімді және жүрдек тұқымдары мен популяциялары.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии эффективного управления селекционным процессом, сохранения и совершенствования генетических ресурсов лошадей Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Асылдандыру процесін тиімді басқарудың әдіснамасын жетілдіру және технологиясын жасау, жылқы шаруашылығындағы генетикалық ресурстарды сақтау және жетілдіру.

Методы исследования (на русском) : Лабораторные, научно-хозяйственные, зоотехнические, селекционные, молекулярно-генетические.

Методы исследования (на казахском) : Зертханалық, ғылыми-шаруашылық, зоотехникалық, селекциялық, молекулярлық-генетикалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены бонитировка, отбор и подбор лошадей в каждой генеалогической линии жеребцов-производителей. Осуществлена оценка жеребцов по качеству потомства. Сформированы новые генеалогические линии с прямым наследованием селекционируемых признаков. Поданы заявки на селекционное достижение по 3-м генеалогическим линиям в казахской и мугалжарской породах. Проведен анализ полученных результатов SNP-генотипирования отобранных образцов и обработка данных методом кластерного анализа. Осуществлена генетическая паспортизация отечественных пород лошадей, определена генетическая дистанция между типами, породами. На основании полученных данных проведен генетико-статистический анализ, включающий определение генетических характеристик каждой породы, типа и на основании которых методом кластерного анализа определены показатели генетической дифференциации пород, демонстрирующие эволюционные и филогенетические отношения пород лошадей Казахстана и стран Евразии. Разработан и издан информационный бюллетень по генетической структуре казахских лошадей типа жабе. Новизна исследований заключается в том, что в первые в Республике Казахстан проведены широкомасштабные работы по изучению генетической структуры лошадей различных пород и популяций.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Өндіруші айғырлардың әрбір шежірелік желісінде жылқыларды бағалау, іріктеу және іріктеу жүргізілді. Айғырларды ұрпақтарының сапасы бойынша бағалау жүзеге асырылды. Селекция үшін маңызды белгілердің тікелей тұқым қуалайтын жаңа генеалогиялық линиялары қалыптасты. Қазақ және Мұғалжар тұқымдарындағы 3 генеалогиялық желі бойынша селекциялық жетістікке өтінімдер берілді. Алынған үлгілерді SNP-генотиптеу нәтижелеріне талдау және кластерлік талдау әдісімен деректерді өңдеу жүргізілді. Отандық жылқы тұқымдарының генетикалық паспортталуы жүзеге асырылды, түрлері мен тұқымдары арасындағы генетикалық қашықтық анықталды. Алынған мәліметтер негізінде әрбір тұқымның генетикалық сипаттамаларын анықтауды қамтитын генетикалық-статистикалық талдау жүргізілді, оның негізінде кластерлік талдау әдісімен Қазақстан мен Еуразия елдерінің Жылқы тұқымдарының эволюциялық және филогенетикалық қатынастарын көрсететін тұқымдардың генетикалық саралау көрсеткіштері айқындалды. Жабе типіндегі қазақ жылқыларының генетикалық құрылымы бойынша ақпараттық бюллетень әзірленіп, жарияланды. Зерттеу нәтижелерінің жаңалығы. Қазақстан Республикасында алғашқыларда әртүрлі тұқымдар мен популяциялардағы жылқылардың генетикалық құрылымын зерттеу бойынша кең ауқымды жұмыстар жүргізілгендігінде.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : мясная продуктивность, показатели бонитировки, резвость, выносливость

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ет өнімділігі, бағалау көрсеткіштері, ашуланшақтық, төзімділік

Level of implementation (in Russian) : Получен 1 Патент РК и 1 патент Евразийского патентного бюро. Поданы 3 заявки на селекционное достижение. В настоящее время результаты НИР внедрены в 7 хозяйствах по отбору и подбору лошадей.

Level of implementation (in Kazakh) : Қр 1 патенті және Еуразиялық патенттік бюроның 1 патенті алынды. Селекциялық жетістікке 3 өтінім берілді. Қазіргі уақытта ҒЗЖ нәтижелері жылқыларды іріктеу және іріктеу бойынша 7 шаруашылықта енгізілді.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Результаты научных исследований применяются в практической селекции при разведении и сохранении лошадей различных пород и популяций.

Field of application (in Kazakh) : Ғылыми зерттеулердің нәтижелері әртүрлі тұқымдар мен популяциялардағы жылқыларды өсіру және сақтау кезінде практикалық селекцияда қолданылады.