The object of research, development or design (in Russian) : Поковки и заготовки, получаемые ковкой в инструменте, реализующем сдвиговые и знакопеременные деформации

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ығысу және таңбаауыспалы деформацияларды іске асыратын құралда соғу арқылы алынатын соғылмалар мен дайындамалар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является создание энергосберегающей технологии ковки высококачественных поковок и заготовок различного назначения для транспортного, и горно-металлургического машиностроения.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты көліктік және тау-кен металлургиялық машина жасау үшін әр түрлі мақсаттағы жоғары сапалы соғылмаларды және дайындамаларды соғуға арналған энергия үнемдеудің инновациялық технологиясын жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : При выполнении исследований были использованы следующие методы научного исследования: анализ научно-технической и патентной литературы; компьютерное моделирование в специализированном программном комплексе DEFORM, проведение физического эксперимента с использование общепринятых методик планирования эксперимента и обработки экспериментальных данных. При исследовании влияния процесса ковки заготовок в различных кузнечных инструментах на закрытие внутренних дефектов по мимо компьютерного моделирования были использованы модели с естественными дефектами литого металла, соответствующими действительному реальному объекту, а также применена методика исследования залечивания внутренних дефектов неразрушающими методами контроля. Для измерения возникающих усилий деформирования был использован хорошо зарекомендовавший себя метод тензометрии. Металлографические исследования были проведены с применением оптической и растровой микроскопии. Исследование механических свойств были проведены по ГОСТ 1497-84 «Металлы. Методы испытаний на растяжение».

Методы исследования (на казахском) : Зерттеулерді орындау кезінде ғылыми зерттеудің келесі әдістері қолданылды: ғылыми-техникалық және патенттік әдебиеттерді талдау; DEFORM мамандандырылған бағдарламалық кешеніндегі компьютерлік модельдеу, экспериментті жоспарлаудың және эксперименттік деректерді өңдеудің жалпы қабылданған әдістерін қолдана отырып физикалық эксперимент жүргізу. Әртүрлі ұсталық құралдардағы дайындамаларды соғу процесінің ішкі ақауларды жабуға әсерін зерттеу кезінде компьютерлік модельдеу арқылы нақты нақты объектіге сәйкес келетін құйылған металдың табиғи ақаулары бар модельдер қолданылды, сонымен қатар ішкі ақауларды бұзбайтын бақылау әдістерімен емдеуді зерттеу әдістемесі қолданылды. Пайда болған деформация күштерін өлшеу үшін жақсы дәлелденген тензометрия әдісі қолданылды. Металлографиялық зерттеулер оптикалық және растрлық микроскопияны қолдану арқылы жүргізілді. Механикалық қасиеттерін зерттеу ГОСТ 1497-84 "Металдар. Созылуды сынау әдістері".

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе проекта была разработана и исследована новая, научно обоснованная энергосберегающая технология ковки высококачественных поковок и заготовок различного назначения с мелкозернистой структурой и повышенным уровнем механических свойств для транспортного, и горно-металлургического машиностроения. Также в ходе реализации проекта был разработан новый кузнечный инструмент – ступенчато-клиновидные бойки двух конфигураций, позволяющий реализовывать знакопеременные деформации во всем объеме деформируемого тела. Научная новизна проекта заключается в установление закономерности влияния геометрических и технологических параметров процесса ковки в новом инструменте на напряженно-деформированное состояние, энергосиловые параметры и изменение микроструктуры и установлении зависимости между геометрическими и технологическими параметрами нового способа деформирования заготовок в бойках новой конструкции, позволяющей реализовать в металле знакопеременные деформации, и механическими свойствами и структурой поковок и заготовок, а также степенью закрытия внутренних дефектов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба барысында ұсақ түйіршікті құрылымы бар және көлік және тау-кен металлургиялық машина жасау үшін механикалық қасиеттерінің жоғары деңгейі бар жоғары сапалы соғулар мен әртүрлі мақсаттағы дайындамаларды соғудың жаңа, ғылыми негізделген энергия үнемдеу технологиясы әзірленіп, зерттелді. Сондай – ақ, жобаны іске асыру барысында деформацияланатын дененің барлық көлемінде ауыспалы деформацияларды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін жаңа ұсталық құрал-екі конфигурациядағы сатылы-сына тәрізді бойки әзірленді. Жобаның ғылыми жаңалығы жаңа аспаптағы соғу процесінің геометриялық және технологиялық параметрлерінің кернеулі-деформацияланған күйге, энергия-қуат параметрлеріне және микроқұрылымның өзгеруіне әсер ету заңдылығын белгілеу және металда ауыспалы деформацияларды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін жаңа конструкциядағы дайындамаларды деформациялаудың жаңа әдісінің геометриялық және технологиялық параметрлері мен соғулар мен дайындамалардың механикалық қасиеттері мен құрылымы арасындағы байланысты орнату болып табылады, сондай-ақ ішкі ақаулардың жабылу дәрежесі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основным конструктивным показателем предлагаемой энергосберегающей технологии ковки поковок и заготовок типа плит и пластин является новый кузнечный инструмент, позволяющий реализовывать дополнительные сдвиговые деформации по всему объему деформированной заготовки без существенного изменения ее исходных размеров. Внедрение данной технологии в производство позволит получать высококачественные заготовки и поковки типа плит и пластин при меньшем укове и соответственно при меньших энерго- и трудозатратах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тақталар мен пластиналар түріндегі қалыптар мен дайындамаларды соғудың ұсынылған энергия үнемдейтін технологиясының негізгі құрылымдық көрсеткіші-бұл деформацияланған дайындаманың бүкіл көлемінде оның бастапқы өлшемдерін айтарлықтай өзгертпестен қосымша ығысу деформацияларын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін жаңа ұсталық құрал. Осы технологияны өндіріске енгізу жоғары сапалы дайындамаларды және тақталар мен пластиналар типтерін аз уковта және тиісінше аз энергия және еңбек шығындарында шыңдауға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Эффективность реализуемого проекта достигается за счет повышения механических свойств и мелкозернистой структуры получаемых поковок и заготовок, и соответственно готовых металлоизделий изготовленных из них и соответственно к увеличению их срока службы, а также за счет снижения энерго- и трудозатрат при ковке поковок и заготовок в новом предлагаемом инструменте.

Efficiency (in Kazakh) : Эффективность (на казахском): Іске асырылатын жобаның тиімділігіне алынған соғылмалар мен дайындамалардың механикалық қасиеттері мен ұсақ түйіршікті құрылымын, сәйкесінше олардан жасалған дайын металл бұйымдарын арттыру және тиісінше олардың қызмет ету мерзімін ұлғайту, сондай - ақ соғылмалар мен дайындамаларды жаңа ұсынылған құралда соғу кезінде энергия мен еңбек шығындарын азайту арқылы қол жеткізіледі.

Field of application (in Russian) : Получение высококачественных поковок и заготовок различного назначения для транспортного и горно-металлургического машиностроения.

Field of application (in Kazakh) : Көліктік және тау-кен металлургиялық машина жасау үшін әртүрлі мақсаттағы жоғары сапалы шыңдаулар мен дайындамаларды алу.