The object of research, development or design (in Russian) : ротационный безвершинный токарный резец, протяжки для цилиндрических и шлицевых отверстий, сборная резцовая головка

The object of research, development or design (in Kazakh) : айналмалы төбесіз жону кескіш, цилиндрлік және оймакілтекті тесіктерге арналған тартажонғыштар, құрастырылған кескіш бастиегі

Aim of work (in Russian) : исследование и проектирование уникальных конструкций ресурсо-энергосберегающих металлорежущих инструментов для высокопроизводительной обработки поверхностей деталей машин с разработкой конструкторской и технологической документации.

Aim of work (in Kazakh) : машина тетіктерінің бетін жоғары өнімді өңдеуге арналған ресурс-энергия үнемдейтін металл кесетін құралдардың бірегей конструкцияларын мен конструкторлық және технологиялық құжаттаманы жасап зерттеу және жобалау

Методы исследования (на русском) : теория резания, компьютерное моделирование процессов взаимодействия напряженно-деформированного состояния режущих кромок металлорежущих инструментов (МРИ) с обрабатываемой поверхностью деталей машин путём изменения конструктивных параметров металлорежущих инструментов и режимов резания оборудования.

Методы исследования (на казахском) : кесу теориясы, металл кесетін құралдардың конструкциялық параметрлерін және жабдықты кесу режимдерін өзгерту арқылы металл кесетін құралдардың (МКҚ) кесетін жиектерінің кернеулі деформацияланған күйінің машина бөлшектерінің өңделетін бетімен өзара әрекеттесу процестерін компьютерлік модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : - разработаны модели процессов взаимодействия НДС режущих кромок МРИ с обрабатываемой поверхностью деталей машин путём изменения конструктивных параметров МРИ и режимов резания; - разработаны методики проектирования рациональных конструкторских параметров МРИ и режимов резания оборудования с учётом точности обработки, квалитета, шероховатости поверхности и типа производства; - разработаны оригинальные конструкции МРИ, позволяющие улучшить в зоне резания благоприятных условий, т.е. уменьшение температуры в зоне резания и износ, центрирование инструмента, что повысит точность и качество обработки, стойкость инструмента и его ресурс; - разработана технологическая документация для изготовления опытных образцов МРИ, т.е технологические процессы для их изготовления с указанием технологического оборудования, которые обеспечивают заданную точность и качество обрабатываемых поверхностей; - разработаны рабочие и сборочные чертежи для изготовления МРИ с техническими требованиями, обеспечивающие заданную точность и качество обрабатываемых поверхностей; - изготовлены опытные образцы МРИ; - проведены экспериментальные исследования обработки поверхностей деталей машин МРИ; - обработаны результаты экспериментальных исследований и разработаны рекомендации по выбору рациональных конструкторских параметров МРИ и режимов резания; Научная значимость использование полученных результатов для разработки и производства МРИ с улучшенными эксплуатационными показателями

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - жабдықтардың кесу режимдеріне қатысты, МКҚ құрылымдық параметрлерін өзгерту арқылы машина бөлшектерінің өңделетін бетімен МКҚ кесу жиектерінің кернеулі деформацияланған күйінің өзара әрекеттесу процестерінің модельдері жасалды. - өңдеу дәлдігін, квалитетін, бетінің кедір-бұдырлығын және өндіріс түрін ескере отырып, МКҚ ұтымды конструкторлық параметрлерін және жабдықты кесу режимдерін жобалау әдістемелері әзірленді; - қолайлы жағдайларды кесу аймағында жақсартуға мүмкіндік беретін түпнұсқалы МКҚ конструкциялары әзірленді, яғни кесу аймағындағы температураның төмендеуі және тозу, құралдың центрленуі, бұл өңдеудің дәлдігі мен сапасын, құрал беріктігін және оның ресурсын арттырады; - МКҚ тәжірибелік үлгілерін дайындауға арналған технологиялық құжаттама әзірленді, яғни өңделген беттердің берілген дәлдігі мен сапасын қамтамасыз ететін технологиялық жабдықты көрсете отырып, МКҚ жасауға арналған технологиялық процестер; - өңделген беттердің берілген дәлдігі мен сапасын қамтамасыз ететін техникалық талаптары бар МКҚ дайындауға арналған жұмыс және құрастыру сызбалары әзірленді; - МКҚ тәжірибелік үлгілері; - МКҚ машина бөлшектерінің беттерін өңдеу бойынша эксперименттік зерттеулер жүргізілді; - эксперименттік зерттеулердің нәтижелері өңделді және МКҚ ұтымды конструкторлық параметрлерін және жабдықты кесу режимдерін таңдау бойынша ұсыныстар әзірленді Зерттеудін ғылыми маңыздылығы жақсартылған пайдалану көрсеткішті МКҚ әзірлеу және өндіру үшін мүмкіндік береді

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : разработанные уникальные конструкции металлорежущих инструментов с улучшенными эксплуатационными показателями, удовлетворяющие требованиям потребителя и рынка, позволяют создать в зоне резания благоприятных условий, т.е. уменьшение температуры в зоне резания и износ, центрирование инструмента, что повысит точность и качество обработки, стойкость инструмента и его ресурс на основе фундаментальных положений теории резания, компьютерного моделирования процессов взаимодействия напряженно-деформированного состояния режущих кромок металлорежущих инструментов с обрабатываемой поверхностью деталей машин путём изменения конструктивных параметров инструмента и режимов резания оборудования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : тұтынушы мен нарықтың талаптарын қанағаттандыратын жақсартылған пайдалану көрсеткіштері бар металл кесетін құралдардың әзірленген бірегей конструкциялары, кесу аймағында қолайлы жағдайлар жасауға мүмкіндік береді, яғни кесу аймағындағы температураны төмендету және тозу, құралды орталықтандыру, бұл өңдеу дәлдігі мен сапасын, құралдың тұрақтылығын және оның ресурсын кесу теориясының іргелі ережелеріне, құралдың құрылымдық параметрлерін және жабдықты кесу режимдерін өзгерту арқылы металл кесетін құралдардың кесу жиектерінің кернеулі деформацияланған күйінің машина бөлшектерінің өңделетін бетімен өзара әрекеттесу процестерін компьютерлік модельдеуге негізделген.

Level of implementation (in Russian) : по результатам исследований опубликованы 4 (четыре) статьи, в рецензируемых научных изданиях, индексируемых в Science Citation Index Expanded базы Web of Science и имеющих процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 35 (тридцати пяти); 4 – в рецензируемых зарубежных или отечественных изданиях, рекомендуемых КОКСОН МНВО РК, а также 5 – в трудах и материалах международных научно-практических конференций; - издано учебное пособие "Металлорежущие инструменты"; - издана монография "Кинематика и конструкция металлорежущих инструментов"; - получено 2 патента РК на изобретение, 1 патент РК на полезную модель и 1 положительный результат формальной экспертизы; - один патент, включенный в базу данных Derwent Innovations Index (Web of Science, Clarivate Analytics); - предлагаемые решения внедрены в Ассоциацию «ОЮЛ машиностроителей Павлодарской области»

Level of implementation (in Kazakh) : - зерттеу нәтижелері бойынша 4 (төрт) мақалада, Web of Science базасының Science Citation Index Expanded индекстелетін және Scopus базасында кемінде 35 (отыз бес)CiteScore бойынша процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымдарда, 4 - ҚР БжЖБМ ҒжЖБССҚЕК ұсынған рецензияланатын шетелдік немесе отандық басылымдарда, сондай – ақ 5-халықаралық ғылыми-практикалық конференциялардың еңбектері мен материалдарында) жарияланды; - «Металлорежущие инструменты» оқу құралы жарияланды; - «Кинематика и конструкция металлорежущих инструментов» монография жарияланды; - өнертабысқа 2 ҚР патенті, пайдалы модельге 1 ҚР патенті және формальды сараптаманың 1 оң нәтижесі алынды; - Derwent Innovations Index (Web of Science, Clarivate Analytics) дерекқорына енгізілген бір патент; - ұсынылған шешімдер «Павлодар облысының машина жасаушылар ЗТБ» қауымдастығына енгізілді.

Efficiency (in Russian) : результаты не уступят мировым уровням по технологичности, производительности, точности, эффективности, экономичности и простоте практического осуществления

Efficiency (in Kazakh) : нәтижелер өндіргіштігі, өнімділігі, дәлдігі, тиімділігі, үнемділігі және тәжирібелік іске асырудың қарапайымдылығы бойынша әлемдік деңгейден кем түспейді

Field of application (in Russian) : результаты исследований будут применены при разработке технологических процессов механической обработки деталей и не уступят мировым уровням по технологичности, производительности, точности, эффективности, экономичности и простоте практического осуществления

Field of application (in Kazakh) : зерттеу нәтижелері бөлшектерді механикалық өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу кезінде қолданылатын болады және технологиялық, өнімділік, дәлдік, тиімділік, үнемділік және практикалық іске асырудың қарапайымдылығы бойынша әлемдік деңгейлерден кем түспейді