The object of research, development or design (in Russian) : Культура врачевания народов Великой Степи на страницах средневекового медицинского трактата «Дастȳр ал-‘илāдж»

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Дастȳр ал-‘илāж» медициналық мұра беттеріндегі Ұлы дала халықтарының емшілік мәдениеті

Aim of work (in Russian) : изучить медицинский трактат «Дастӯр ал-‘илāдж» Султанa ‘Али ал-Хурасани и обобщить источниковедческое значение трактата

Aim of work (in Kazakh) : Сұлтан Әли ал-Хурасанидің «Дастӯр ал-‘илāж» трактатын кешенді зерттеу және оның деректік маңызын анықтау.

Методы исследования (на русском) : использованы источниковедческие методы при рассмотрении информационных возможностей письменных источников, историко-сравнительный и лингвокультурологический методы, позволяющие определить жанр, лексические особенности произведения, морфологический состав его слов, лингвистические факторы, формирование народной медицины и традиций; удобный хронологический метод просмотра информации в данных за определенный период времени; статистический метод и др. используются системный анализ, методы историко-культурного анализа.

Методы исследования (на казахском) : жазба деректердің ақпараттық мүмкіндіктерін қарастыруда деректанулық, жанрлық, лексикалық ерекшеліктерін, сөздерінің морфологиялық құрылымдарын қарастыруды лингвомәдениеттанулық әдістер, халықтық медицинаның, дәстүрінің қалыптасуын тілдік факторлармен анықтауға мүмкіндік беретін тарихи-салыстырмалы әдіс; деректегі мәліметтерді белгілі бір уақыт шеңберінде қарастыруға ыңғайлы хронологиялық әдіс; статистикалық әдіс және т.б. жүйелік-талдау, тарихи-мәдени талдау әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна исследования заключалась, прежде всего, в том, что история и развитие народной медицины, религиозные аспекты ее мировоззрения, методы лечения, часто применявшиеся в средние века, взаимосвязь врачебного искусства и культуры рассмотрены народы Великой степи на основе письменного наследия. Публикуемые в рамках проекта результаты исследований в определенной степени способствуют расширению горизонтов истории отечественной медицины, объема этнографических, информационных, медицинских, лексикографических исследований и увеличению количества источников информации о традиционном врачевании.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеудің ғылыми жаңалығы ең алдымен, халықтық медицинаның тарихы мен дамуы, оның дүниетанымдық діни аспектілері, ортағасырларда жиі қолданған емдеу әдістері, Ұлы Дала халықтарының емшілік өнері мен мәдениетінің өзара байланысы жазба мұралар негізінде қарастырылды. Жоба аясында жарияланған зерттеулер нәтижесі белгілі бір дәрежеде ұлттық медицина тарихы көкжиегін, этнографиялық, деректанулық, медициналық лексикография зерттеулерінің ауқымын кеңейтуге ықпал етеді және халықтық медицина туралы ақпарат көздері қатарын арттырды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты, полученные в ходе исследования, используются в медицине, социологии, антропологии, лексикографии, этнографии, науке о данных и др., поднимая традиционную методику преподавания предметов истории на новый уровень с использованием информационно-коммуникационных технологий и электронных средств обучения, учебников и мультимедийных средств. .

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу барысында алынған нәтижелер медицина, әлеуметтану, антропология, лексикография, этнография, деректану және т.б. тарих пәндерін дәстүрлі оқыту әдістемесін жаңа деңгейге көтеріп, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен электронды дидактикалық құралдарды, оқулықтарды, мультимедиялық құралдарды жасауда пайдаланылады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования рекомендуется использовать в процессе написания научных работ, в учебниках, для вузов и школ Казахстана. Результаты исследования опубликованы в 16 статьях, в том числе 5 статей в научных изданиях, рекомендованных COKSON, 2 в базе данных SCOPUS, 9 статей в сборниках отечественных и зарубежных конференций, представлены на семинарах и лекциях, а также размещены в социальных сетях.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеу қорытындылары ғылыми жұмыстарды жазу барысында, Қазақстанның жоғары оқу орындары мен мектептеріне арналып жазылатын оқу және әдістемелік құралдарға тәжірибе жүзінде қолдану ұсынылады. Зерттеу нәтижелері 16 ғылыми мақалада соның ішінде ҒЖБССҚК ұсынған ғылыми басылымдарда 5, SCOPUS деректер базасында пронцетилге ие 2, отандық және шетелдік конференциялар жинағында 9 мақалада жарияланды, семинарлар мен дәрістерде таныстырылды, әлеуметтік желілерге орналастырылды

Efficiency (in Russian) : Описанные в работе способы изготовления лекарств тюркских народов из лекарственных трав, продуктов дичи и животного происхождения, виды лечения и многое другое имеют большое значение для фармацевтической промышленности страны, для истории медицины и этнографии.

Efficiency (in Kazakh) : Шығармада баяндалған түркі халықтарының емдік шөптерден, аң, жануар өнімдерінен дәрі-дәрмек жасау жолдары, емдеу түрлері еліміздің фармацевтикалық саласы үшін, медицина тарихы, этнографиясы үшін маңызы зор.

Field of application (in Russian) : Результаты, достигнутые в проекте, используются на лекциях и семинарах по предмету «История медицины» для преподавателей и студентов, в спецкурсах «Лексикографическое источниковедение» в области источниковедения и при преподавании чагатайского языка в вузах, а также как в научных и выставочно-экспозиционных работах музеев.

Field of application (in Kazakh) : Жобада қол жеткен нәтижелер оқытушылар мен студенттерге «Медицина тарихы» пәні бойынша дәріс, семинарларды өткізуге, деректану саласында «Лексикографиялық деректану» арнайы курстарында және ЖОО шағатай тілін оқыту барысында, сондай-ақ, музейлердің ғылыми-экспозициялық жұмыстарында қолданылады