Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00592 BR11265420-OT-23 0121РК00816
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 4 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 4
Number of books Appendicies Sources
1 7 103
Total number of pages Patents Illustrations
353 0 80
Amount of funding Code of the program Table
62479000 О.1029 17
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Разработка экспертной системы поддержки принятия решений в космической отрасли
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Технология
Report authors
Мутанов Галимкаир , Омирбекова Жанар Жұмаханқызы , Зияден Атабай , Джаксылыкова Асель Булатовна , Әбдіханиев Әлішер Райымқұлұлы , Тасболатов Мадияр Даниярович , Калимолдаев Максат Нурадилович , Шинбаева Айнура Кадыржановна , Жубаниязова Майра Жандуллаевна , Карюкин Владислав Игоревич , Барлыбай Қайсар Маратұлы , Меркебаев Азат Галымжанулы , Айтмухамбетова Гульнур Аманжоловна , Еленов Амир Мирхатович , Мамыкова Жанл Джумангалиевна , Пак Александр Александрович , Shaikh Aijaz Ahmed , Рабат Шынгыс Жексенбайулы , Жиенбеков Жалғас Жұмағалиұлы ,
5
5
5
0
Customer АК МЦРИАП РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт информационных и вычислительных технологий" МОН РК
Abbreviated name of the service recipient ИИВТ
Abstract

Объект исследования – данные веб-ресурсов и научных БД космической отрасли.

Зерттеу объектісі ғарыш саласының веб-ресурстары мен ғылыми деректер базаларының деректері болып табылады.

Цель заключительного отчета состоит в завершении разработки методологического обеспечения экспертной системы (ЭС) для принятия решений в космической отрасли. Это включает методики, алгоритмы искусственного интеллекта и архитектуру виртуальной инфраструктуры ЭС. Основной целью является повышение эффективности планирования и развития космических систем и принятия решений в соответствующих отраслях экономики.

Қорытынды есептің мақсаты ғарыш саласында шешім қабылдау үшін сараптамалық жүйені (ЭС) әдіснамалық қамтамасыз етуді әзірлеуді аяқтау болып табылады. Бұған техникалар, жасанды интеллект алгоритмдері және ЭС виртуалды инфрақұрылымының архитектурасы кіреді. Негізгі мақсат-ғарыш жүйелерін жоспарлау мен дамытудың тиімділігін арттыру, жобаларды сараптау және экономиканың тиісті салаларында шешімдер қабылдау.

Методы исследования, используемые в работе, искусственный интеллект, теорию проектирования баз данных и информационных систем, технологии разработки баз данных и программного обеспечения, а также методы иерархического анализа.

Зерттеу әдістері: жұмыста қолданылатын зерттеу әдістері, жасанды интеллект, мәліметтер базасы мен ақпараттық жүйелерді жобалау теориясы, мәліметтер базасы мен бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу технологиялары және иерархиялық талдау әдістері.

В результате работы были разработаны следующие элементы с их новизной: 1) Программный комплекс ЭС для поддержки принятия решений. 2) Интеллектуальные алгоритмы для семантического анализа и структуризации текстовых данных новостного потока в аэрокосмической отрасли. 3) Автоматизированное рабочее место эксперта с функциональными возможностями, включающими внесение и корректировку справочной информации, мониторинг публикационной активности и технологический обзор. 4) Разработаны все модули в соответствии с календарным планом, а также был разработан дополнительный модуль взаимодействия с экспертом. Технологии машинного обучения использовались для анализа информации на основе семантического анализа неструктурированной информации о событиях и участниках космической деятельности с выделением ключевой информации для поддержки принятия решений.

Жұмыс нәтижесінде олардың жаңалығымен келесі элементтер жасалды: 1) шешім қабылдауды қолдауға арналған ЭС бағдарламалық кешені. 2) аэроғарыш саласындағы жаңалықтар ағынының мәтіндік деректерін семантикалық талдауға және құрылымдауға арналған интеллектуалды Алгоритмдер. 3) анықтамалық ақпаратты енгізу мен түзетуді, жарияланым белсенділігінің мониторингін және технологиялық шолуды қамтитын функционалдық мүмкіндіктері бар сарапшының автоматтандырылған жұмыс орны. 4) барлық модульдер күнтізбелік жоспарға сәйкес әзірленді, сондай-ақ сарапшымен өзара іс-қимылдың қосымша модулі әзірленді. Машиналық оқыту технологиялары шешім қабылдауды қолдау үшін негізгі ақпаратты бөліп көрсете отырып, ғарыштық іс-шараларға және қатысушыларға құрылымдалмаған ақпаратты семантикалық талдау негізінде ақпаратты талдау үшін пайдаланылды.

Повышение эффективности заключается в создании единого комплекса научно-методических решений, инструментов для формирования аналитической деятельности с использованием современных трендов ИТ.

Тиімділікті арттыру-қазіргі заманғы трендтерді қолдана отырып, аналитикалық қызметті қалыптастыруға арналған ғылыми-әдістемелік шешімдердің, құралдардың бірыңғай кешенін құру

Степень внедрения: Разработанная информационная платформа для автоматизации экспертной системы поддержки принятия решений была успешно внедрена, и проведена демонстрация работы системы.

Іске асыру дәрежесі: шешімдерді қолдаудың сараптамалық жүйесін автоматтандыруға арналған әзірленген ақпараттық платформа сәтті енгізілді және жүйенің жұмысы көрсетілді.

Ориентация проекта на создание единого комплекса научных и методологических решений, учитывающих современные тенденции в области информационных технологий, направлена на повышение эффективности аналитической деятельности

Жобаның ақпараттық технологиялар саласындағы заманауи үрдістерді ескеретін ғылыми және әдіснамалық шешімдердің бірыңғай кешенін құруға бағдарлануы Талдамалық қызметтің тиімділігін арттыруға бағытталған

деятельность Аэрокосмического комитета РК.

ҚР Аэроғарыш комитетінің қызметі.

UDC indices
004.032.26, 004.032.22, 004.032.24
International classifier codes
20.19.27;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
экспертная система; информационный поиск; мониторинг; семантический анализ; алгоритмы; машинное обучение; нейронные сети; аналитика; принятие решения; космическая деятельность;
Key words in Kazakh
сараптамалық жүйе; ақпараттық іздеу; мониторинг; семантикалық талдау; алгоритмдер; машиналық оқыту; нейрондық желілер; аналитика; шешім қабылдау,; ғарыш қызметі.;
Head of the organization Мутанов Галимкаир Мутанович доктор технических наук / профессор
Head of work Мутанов Галимкаир Доктор технических наук / профессор
Native executive in charge Омирбекова Жанар Жұмаханқызы ассоциированный профессор