The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются образцы-мишени металлического кобальта технической чистоты с изотопом Co-60, новые классы гибридных композиционных материалов, жидкие радиоактивные отходы, гидродинамическая кавитационно-струйная установка, мишенные устройства с редкоземельными элементами, опытный образец облучательного устройства топазов, активная зона и экспериментальные каналы реактора ВВР-К, нейтронные детекторы большой площади, конструкционные элементы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: Co-60 изотопы бар техникалық таза металл кобальттың мақсатты үлгілері, гибридті композиттік материалдардың жаңа кластары, сұйық радиоактивті қалдықтар, гидродинамикалық кавитационды қондырғы, сирек жер элементтері бар мақсатты құрылғылар, топаз сәулелену құрылғысының прототипі. , ВВР-К реакторының негізгі және тәжірибелік арналары, үлкен аумақты нейтронды детекторлар, құрылымдық элементтер.

Aim of work (in Russian) : Получение новых данных и разработка технологических основ для решения актуальных экологических, медицинских и материаловедческих задач атомной отрасли с использованием исследовательского ядерного реактора ВВР-К

Aim of work (in Kazakh) : ВВР-К ядролық зерттеу реакторын пайдалана отырып, атом саласының өзекті экологиялық, медициналық және материалтану міндеттерін шешу үшін жаңа деректер алу және технологиялық негіздер әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Облучение нейтронами реактора ВВР-К и критического центра, гамма-спектрометрия, атомно-эмиссионная спектрометрия, нейтрон-активационный анализ, неразрушающий метод нейтронной радиографии, метод Монте-Карло, математическое моделирование, пакеты прикладных программ для проектирования электронных приборов и устройств, экситонная модель предравновесного распада ядер.

Методы исследования (на казахском) : ВВР-К реакторының және критикалық орталықтың нейтрондық сәулеленуі, гамма-спектрометрия, атомдық эмиссиялық спектрометрия, нейтронды активтендіру анализі, бұзылмайтын нейтрондық радиография әдісі, Монте-Карло әдісі, математикалық модельдеу, электронды құрылғыларды жобалауға арналған қолданбалы бағдарламалық пакеттер және құрылғылар, тепе-теңдікке дейінгі ядролық ыдыраудың экситондық моделі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны технологические основы трансмутации твердых радиоактивных отходов с Со-60 в потоке нейтронов.Выполнена верификация полученных данных по фиксации и концентрированию радионуклидов на примере жидких радиоактивных отходов ВВР-К и МАЭК. Создана лабораторная кавитационно-струйная установка гидроволновой обработки жидких радиоактивных отходов. Разработаны методические рекомендации по производству терапевтических радиофармпрепаратов на основе радиоактивных изотопов редкоземельных элементов. Сформирована база данных по нарабатываемой активности целевых изотопов редкоземельных элементов и сопутствующих радионуклидных примесей. Изготовлен опытный образец облучательного устройства и проведены нейтронно-физические расчеты с целью получения прогнозных значений основных характеристик. Проведена обработка полученных результатов по регистрации потоков нейтронов в горизонтальном канале критического стенда реактора ВВР-К, выполнен сравнительный анализ полученных разными методиками результатов. Предложен вариант активной зоны реактора ВВР-К с пятью экспериментальными каналами. Установлено, что наиболее оптимальным способом перехода к такому варианту является простая перестройка. Проведен теоретический анализ полученных экспериментальных данных по дважды-дифференциальным и интегральным сечениям реакций в рамках двухкомпонентной экситонной модели.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қатты радиоактивті қалдықтарды нейтрондық ағында Co-60-пен трансмутациялаудың технологиялық негіздері әзірленді. Синтезделген гибридті құрамдар көлеміндегі радионуклидтердің фиксациясы мен концентрациясы туралы алынған мәліметтер жасанды радионуклидтерге қатысты «ВВР-К» және МАЭК сұйық радиоактивті қалдықтарының мысалында тексерілді. Сұйық радиоактивті қалдықтарды гидротолқынмен өңдеуге арналған зертханалық кавитационды қондырғы құрылды. Сирек жер элементтерінің радиоактивті изотоптары негізінде емдік радиофармацевтикалық препараттарды өндіру бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірленді. Сирек жер элементтерінің мақсатты изотоптарының және ілеспе радионуклидті қоспалардың жинақталған белсенділігі туралы деректер базасы құрылды. Сәулелену құрылғысының прототипі жасалды және негізгі сипаттамалардың болжамды мәндерін алу үшін нейтроникалық есептеулер жүргізілді. ВВР-К реакторының сыни сынақ стендісінің көлденең арнасында нейтрондық ағындарды тіркеуден алынған нәтижелер өңделді және талданды. Әртүрлі өлшеу әдістерін қолдану арқылы алынған нейтрондық ағындарды бағалаудың салыстырмалы талдауы жүргізілді. ВВР-К реакторының активті аумағының 5 эксперименталды каналы ұсынылды. Бес арнасы бар опцияға көшудің ең оңтайлы жолы қарапайым қайта құрылымдау екені анықталды. Тепе-теңдікке дейінгі ядролық ыдыраудың екі компонентті экситоникалық моделі шеңберінде қос дифференциалдық және интегралдық реакцияның көлденең қималары бойынша алынған тәжірибелік мәліметтерге теориялық талдау жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предложенные в результате реализации программы технические решения приведут к росту рентабельности выполняемых работ на реакторе ВВР-К. Перестройка активной зоны реактора приведет к увеличению количества высокопоточных каналов с 3 до 5. Создание облучательного устройства позволит не только формировать центры окраски в кристаллической структуре камней, но и повысит рентабельность, так как сократит время выхода готовой продукции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде ұсынылған техникалық шешімдер ВВР-К реакторында орындалатын жұмыстардың табыстылығын арттыруға әкеледі. Реактордың өзегін қайта құру жоғары ағынды арналар санының 3-тен 5-ке дейін ұлғаюына әкеледі. Сәулелену құрылғысын құру тастардың кристалдық құрылымында түс орталықтарын қалыптастыруға мүмкіндік беріп қана қоймайды, сонымен қатар пайдалылықты арттырады. , өйткені ол дайын өнімді өндіруге кететін уақытты қысқартады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность ожидаемых результатов подтверждается большим опытом реализации научных проектов в Институте ядерной физики в области мирного использования ядерной энергии и тем, что получены с использованием уникальной инфраструктуры, включающей исследовательский ядерный реактор ВВР-К, критический стенд, ускоритель заряженных частиц У-150М, горячие камеры, радиохимический модуль SynthraRNplus и др.

Efficiency (in Kazakh) : Күтілетін нәтижелердің тиімділігі Ядролық физика институтында атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану саласындағы ғылыми жобаларды іске асырудың мол тәжірибесімен және олардың бірегей инфрақұрылымды, соның ішінде ВВР-К ядролық зерттеулерін пайдалана отырып алынғандығымен расталады. реактор, сыни стенд, U-150M зарядталған бөлшектердің үдеткіші, ыстық камералар, SynthraRNplus радиохимиялық модулі және т.б.

Field of application (in Russian) : Экология, ядерная медицина, ядерная энергетика, добыча полезных ископаемых, радиационная безопасность

Field of application (in Kazakh) : Экология, ядролық медицина, ядролық энергетика, пайдалы қазбаларды өндіру, радиациялық қауіпсіздік